Παρίσι , 1817. Βασιλική Ακαδημία Ιατρικής. "Δεν έχω δει ποτέ ανθρώπινο κρανίο που να μοιάζει τόσο πολύ με το κρανίο ενός πιθήκου», λέει ο ανατόμος Ζωρζ Κουβιέ βλέποντας το γύψινο καλούπι του σώματος της Σάαρτζι Μπάρτμαν. Οι συνάδελφοι του χειροκροτούν. Την Σάαρτζι έφερε με τη βία από την πατρίδα της, τη Νότια Αφρική, το «αφεντικό» της ο Σεζάρ, ο οποίος την επιδείκνυε ως πρωτοφανές δημόσιο θέαμα εξαιτίας των υπερμεγεθών και ιδιαίτερων σωματικών αναλογιών της, στο Λονδίνο και αργότερα στο Παρίσι. Όταν ζητήθηκε από τη Σάαρτζι να γίνει αντικείμενο επιστημονικής έρευνας στη Βασιλική Ακαδημία Ιατρικής στο Παρίσι, εκείνη δε δέχθηκε με αποτέλεσμα ο Σεζάρ να την πουλήσει σε έναν παρουσιαστή άγριων θηρίων, ο οποίος άρχισε να την περιφέρει σε ερωτικές συγκεντρώσεις αριστοκρατών, μέχρι να καταλήξει τελικά σε πορνείο. Αυτή η «Hottentot Αφροδίτη» που ταπεινώθηκε, εξευτελίστηκε και έγινε αντικείμενο ακραίας εκμετάλλευσης, έγινε σύμβολο για τους καταπιεσμένους και τους φτωχούς και βρήκε λύτρωση πολλά χρόνια μετά το θάνατό της.

Παρίσι 1817: μέσα στην Βασιλική Ακαδημία της Ιατρικής. " Δεν έχω ξαναδεί ποτέ ανθρώπινο κεφάλι να θυμίζει τόσο πολύ κεφάλι πιθήκου" λέει ο καθηγητής ανατομίας Ζωργ Κουβιέ στεκόμενος μπροστά από γύψινο ομοίωμα της Σααρτζι Μπααρτμαν.Επτά χρόνια νωρίτερα, Η Σάαρτζι έφυγε από την Νότιο Αφρική μαζί με τον αφέντη της Σεζάρ και "άφησε" το σώμα της έρμαιο στο κοινό των σόου τεράτων στο Λονδίνο. Ελεύθερη και συνάμα σκλάβα, έγινε το σύμβολο των φτωχών, η Μαύρη Αφροδίτη που θυσιάστηκε στον βωμό της επιτυχίας.

Η επιστροφή του μεγάλου Γαλλοτυνήσιου δημιουργού ΑΜΠΝΤΕΛΑΤΙΦ ΚΕΣΙΣ με την «ΜΑΥΡΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ» εγκωμιάστηκε από τα διεθνή μέσα στην τελευταία Μόστρα της Βενετίας, όπου συμμετείχε στο επίσημο διαγωνιστικό. Βραβευμένος ήδη με Χρυσό Λέοντα ο ΚΕΣΙΣ είναι γνωστός στο ελληνικό κοινό από την καλλιτεχνική επιτυχία «ΚΟΥΣΚΟΥΣ ΜΕ ΦΡΕΣΚΟ ΨΑΡΙ», που τον καθιέρωσε ως έναν από τους πιο σημαντικούς Γάλλους σκηνοθέτες της νέας γενιάς. Η κάμερα του παρακολουθεί με ευαισθησία και σεβασμό την αληθινή ιστορία της ΣΑΑΡΤΖΙ ΜΠΑΡΤΜΑΝ, μιας νοτιοαφρικανής που βρέθηκε με τη βία στην Ευρώπη από τον λευκό «αφέντη» της και που, επειδή γεννήθηκε με ιδιαίτερες και ασυνήθιστες σωματικές αναλογίες, έγινε διάσημη ως θέαμα ως άλλος «άνθρωπος ελέφαντας» στην καλή κοινωνία του 19ου αιώνα στο Παρίσι. Η ταινία καταγράφει με ρεαλιστικά χρώματα και συγκλονιστική λεπτομέρεια τους εξευτελισμούς στους οποίους υπόκειται η Σάαρτζι, καθώς και τον διαρκή πόνο από την αρρώστια και το ποτό που αρχίζουν να σημαδεύουν ανεξίτηλα το πρόσωπό και το σώμα της. Ιδιαίτερη μνεία έγινε για την ερμηνεία της πρωτοεμφανιζόμενης ΓΙΑΧΙΜΑ ΤΟΡΕΣ, που είναι πραγματική αποκάλυψη ως «Μαύρη Αφροδίτη». Στο ρόλο του αφέντη της, ο Βέλγος ηθοποιός ΟΛΙΒΙΕ ΓΚΟΥΡΜΕ, γνωστός από τις ταινίες των αδερφών Νταρντέν, ξεχωρίζει ανάμεσα στο υπόλοιπο εκλεκτικό καστ χαρακτήρων.

Χώρα Παραγωγής: ΓΑΛΛΙΑ, ΙΤΑΛΙΑ, ΒΕΛΓΙΟ
Γλώσσα: ΓΑΛΛΙΚΑ, ΑΦΡΙΚΑΑΝΣ, ΑΓΓΛΙΚΑ
Έτος Παραγωγής: 2010

ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ
«Η επιστήμη της ψυχολογίας δεν επαρκεί για να εξηγήσει την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η Σάαρτζι είναι ένας μυστηριώδης χαρακτήρας, που μου τράβηξε την προσοχή από την πρώτη στιγμή. Στο τέλος της ημέρας, ποτέ δε μαθαίνουμε ποιες είναι πραγματικά οι προθέσεις της. Στη διάθεσή μας έχουμε μόνο γεγονότα κλειδιά για τη ζωή της? το ταξίδι της από τη Νότια Αφρική στην Αγγλία, τις παραστάσεις που δίνει, το δικαστήριο στο οποίο υποβλήθηκε υποχρεωτικά στο Λονδίνο, τη βάπτισή της και τον χρόνο που πέρασε ως αντικείμενο έρευνας των Γάλλων επιστημόνων. Όλα τα υπόλοιπα είναι ψήγματα πληροφοριών. Διάβασα όλη τη βιβλιογραφία γύρω από το όνομά της και σε όλα τα κείμενα υπάρχει υπερβολική ανάλυση και παραπληροφόρηση καθώς την παρουσιάζουν ως άβουλη σκλάβα, κάτι για το οποίο αμφιβάλλω, καθώς είχε την ευκαιρία εάν το ήθελε πραγματικά να διεκδικήσει την ελευθερία της . Αυτό που κέρδισε, πιστεύω, από εμένα η Σάαρτζι Μπάρτμαν, είναι σεβασμός. Μία εικόνα λένε ότι είναι χίλιες λέξεις. Και πράγματι όταν είδα πορτρέτα της στο Μουσείο σχεδιασμένα από Γάλλους εικονογράφους ή όταν είδα τα πραγματικά υπολείμματα του σώματός της, η προσωπικότητα, το πρόσωπο και η ψυχή της μου “μίλησαν” αμέσως. Βλέπεις καθαρά τον πόνο και τα βάσανα, τα σημάδια στο πρόσωπό της από την αρρώστια και το ποτό αλλά πέρα και πίσω από όλα αυτά διακρίνεις την αιθέρια και μυστηριώδη αύρα της. Αισθάνθηκα υποχρεωμένος να αφηγηθώ την ιστορία της. Η Σάαρτζι υπήρξε καλλιτέχνης. Ήξερε να παίζει μουσική, είχε πολύ καλή φωνή, χόρευε καλά, αλλά αυτό που τελικά το κοινό λάτρεψε σε εκείνη δεν ήταν ο πραγματικός της εαυτός , τον οποίο δεν μπόρεσε να εκφράσει ποτέ, αλλά μια καρικατούρα. Ήταν αυτό που ήθελαν να δουν σε εκείνη. Ένα show. Ήταν φυλακισμένη στην εικόνα που είχαν οι άλλοι για εκείνη. Και αυτό το στοιχείο της καταπίεσης, είναι ο βασικός κορμός στην ταινία μου. Ταυτίστηκα με την Σάαρτζι σε αυτό. Όταν ξεκίνησα ως ηθοποιός την καριέρα μου, υπέφερα όταν το κοινό έβλεπε σε εμένα τον Άραβα και όχι τον καλλιτέχνη και γι’ αυτό δεν είχα την ευκαιρία να δείξω το πραγματικό μου ταλέντο. Αισθανόμουνα σα να είμαι φυλακισμένος, όπως ακριβώς και η Σάαρτζι αισθανόταν “φορώντας” το σώμα της».

“HOTTENTOT VENUS”
Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι Οτεντότοι είναι μια φυλή κτηνοτρόφων της Νότιας Αφρικής που «βαφτίστηκαν» έτσι από τους λευκούς αποίκους της περιοχής από την ολλανδική λέξη Huttentut (hottentot στα αγγλικά) — λέξη που, σύμφωνα με τους χρονικογράφους του 17ου αιώνα, χρησιμοποιούσαν οι Ολλανδοί για τους τραυλούς. Στην ευρωπαϊκή κουλτούρα των αρχών του 20ού αιώνα, ο Οτεντότος ήταν η επιτομή του πρωτόγονου και μια περιφρονητική ευρωπαϊκή ονομασία για τη φυλή Κόι.

Οι Οτεντότοι της Αφρικής διακρίνονταν για τους προτεταμένους γλουτούς τους (στεατοπυγία). H πρόωρη και δυσανάλογη ανάπτυξη ήταν ένα φυσικό χαρακτηριστικό των γυναικών της φυλής, που άρχιζε στην παιδική ηλικία και αναπτυσσόταν πλήρως μέχρι την πρώτη εγκυμοσύνη. Εμφανιζόταν σε μικρότερη κλίμακα και στα αρσενικά της φυλής. Αν και αξιοπερίεργες, οι ασυνήθιστες αυτές αναλογίες του σώματος θεωρούνταν από τη φυλή σημάδι ομορφιάς. Με το πέρασμα του χρόνου το ίδιον αυτό εξαφανίστηκε. Παλαιολιθικά ειδώλια της Αφροδίτης, που μερικές φορές αναφέρεται ως "στεατοπυγική Αφροδίτη" έχουν ανακαλυφθεί στην Ευρώπη και στη Σιβηρία, που παρουσιάζουν μια αξιοσημείωτη ανάπτυξη των μηρών, και έχουν χρησιμοποιηθεί για να στηρίξουν αυτή τη θεωρία. Οι τελευταίες γυναίκες με στεατοπυγία είχαν παρατηρηθεί στην Αφρική στον κόλπο του Άντεν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Σήμερα δεν υπάρχει πλέον με τη μορφή που υπήρχε, αλλά ούτε και σαν γενετικό χαρακτηριστικό.

Ένα τέτοιο γυναικείο μέλος της φυλής Κόι, με ιδιαίτερα ευτραφή σωματότυπο, το 1810 έπεσε θύμα εκμετάλλευσης και παρασύρθηκε στο Λονδίνο για να εκτεθεί σε κοινή θέα ως κάτι το σεξουαλικά αξιοπερίεργο. Η περιπλάνησή της κατέληξε στο Παρίσι, όπου απεβίωσε το 1816. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Γαλλίας διατήρησε το σώμα της, που το απολάμβανε το γαλλικό κοινό σε κοινή θέα, μέχρι το 1974 στο Μουσείο του Ανθρώπου του Παρισιού, όπου το σώμα της κατέληξε να χρησιμοποιείται σαν αντικείμενο επιστημονικής "έρευνας". Όταν ο Νέλσον Μαντέλα έγινε Πρόεδρος της Νότιας Αφρικής το 1994, ζήτησε να επιστραφούν άμεσα τα υπολείμματα της «Μαύρης Αφροδίτης». Μετά από μακρόχρονη νομική λογομαχία, η Γαλλία δέχτηκε το αίτημα στις 6 Μαρτίου του 2002. Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία, η οποία για τους περισσοτέρους είναι σκοτεινή και άγνωστη. Ο Αμπντελατίφ Κεσίς θεωρώντας καθήκον του, να μην αφήσει την ιστορία και την τύχη της να ξεχαστεί, αλλά και να μιλήσει για τη μοίρα της γυναίκας ως σεξουαλικό αντικείμενο,
κινηματογράφησε το θέμα με αμεσότητα, σκληρότητα αλλά και ευαισθησία.


ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΗΣ SAARTJIE BAARTMAN

1770
Γεννήθηκε η Σάαρτζι Μπάρτμαν σε μια οικογένεια της φυλής Khoisan στη Νότια Αφρική την εποχή που βρισκόταν υπό το καθεστώς των Μπόερς, γνωστών και ως "λευκή φυλή της Νοτίου Αφρικής".
1770–1795
Η οικογένεια της την πουλάει από μικρή για σκλάβα στο Πιέτερ Σεζάρ, έναν έμπορο από το Κέηπ Τάουν. Εκείνη βρίσκει καταφύγιο στο αλκοόλ. Στη διάρκεια της εφηβείας της διαπιστώνει ότι πάσχει από στεατοπυγία (διογκωμένους γλουτούς) και μακρονυμφία (ασυνήθιστα μεγάλα γεννητικά όργανα), συνήθη γενετικά χαρακτηριστικά των γυναικών της φυλής της.
1803
Η Σάαρτζι γίνεται σκλάβα του αδερφού του Πιέτερ Σεζάρ, Χέντρικ και μέσω αυτού γνωρίζει τον Ευρωπαίο Χέντρικ Βαν Γιονγκ, με τον οποίο κάνει ένα παιδί, το οποίο πεθαίνει όπως συνέβη και με τα δύο ακόμη παιδιά που έκανε η Σάαρτζι με δύο άλλους άγνωστους άνδρες. Ο Χέντρικ τελικά την εγκαταλείπει οριστικά το 1806 και επιστρέφει στην Ολλανδία.
1808
Ο Σεζάρ, την πείθει ότι μπορεί να κάνει μια περιουσία, αν εκμεταλλευτεί τα φυσικά της προσόντα. Με τη βοήθεια του Αλεξάντερ Ντούνλοπ, έναν χειρουργό από τη Σκωτία, ετοιμάζουν τα χαρτιά τους για να φύγουν για τη Νότια Αφρική.
1810
Η Σάαρτζι φτάνει στην Αγγλία ως σκλάβα του Σεζάρ και του Ντούνλοπ. Τα δύο αφεντικά την περιφέρουν σε πανηγύρια σαν ατραξιόν τσίρκου κερδίζοντας το κοινό του Λονδίνου.
28 Νοεμβρίου 1810
Η Αφρικανική Ένωση κατηγορεί τον Σεζάρ για δουλεμπόριο. Η υπόθεση πηγαίνει στο Ανώτατο Δικαστήριο όμως η Σάαρτζι δηλώνει: Δεν έχω παράπονα από το αφεντικό μου ή εκείνους που με εκθέτουν. Είμαι απολύτως ευχαριστημένη από την τωρινή μου κατάσταση και δεν επιθυμώ να επιστρέψω στην πατρίδα μου».
1811
Με την επιμονή του Ντούνλοπ, η Σάαρτζι βαπτίζεται στην Μητρόπολη του Μάντσεστερ.
1814
Η Σάαρτζι αφήνει το Λονδίνο για το Παρίσι, συνοδεύοντας έναν άνδρα, πιθανότατα τον Σεζάρ, ο οποίος στο μεταξύ φαίνεται να έχει αλλάξει ταυτότητα. Βρίσκει φιλοξενία κοντά στο Βασιλικό Παλάτι και δίνει παραστάσεις μαγεύοντας τα πλήθη.
1815
Η Σάαρτζι απάγεται από τον Riaux, έναν μυστηριώδη μαγαζάτορα και θηριοδαμαστή. Σύντομα, στα χέρια του γίνεται “σταρ” της υψηλής κοινωνίας του Παρισιού.
Μάρτιος 1815
Η «Μαύρη Αφροδίτη» γίνεται η ατραξιόν της επιστημονικής κοινότητας και ιδιαίτερα ενός διακεκριμένου ανατόμου του 19ου αιώνα, Georges Cuvier. Ο Riaux δίνει άδεια στον Cuvier να εξετάσει τη Σάρα για τρεις μέρες στο τμήμα ανατομίας που βρισκόταν στον βοτανικό κήπο της Τουλούζης με το όνομα Jardin des Plantes. Η Σάρα αρνείται να δείξει τα γεννητικά της όργανα παρά την πίεση των επιστημόνων.
29 Δεκεμβρίου 1815
Η Σάρα συνεχίζει να εμφανίζεται σε φτηνά μιούζικ χολ και εμπλέκεται σταδιακά και στην πορνεία. Μετά από ένα δύσκολο χειμώνα στο Παρίσι, αρρωσταίνει και πεθαίνει εξαιτίας μιας πνευμονίας και διαφόρων αφροδίσιων νοσημάτων.
1817
Δύο χρόνια μετά, ο ανατόμος Georges Cuvier παρουσιάζει στην Ιατρική Ακαδημία
το πόρισμα από την επιστημονική έρευνα που είχε διαξάγει πάνω στο σώμα της Σάρας. Συμπεραίνει ότι "Δεν έχω δει ποτέ ένα ανθρώπινο κρανίο που να μοιάζει τόσο πολύ με το κρανίο ενός πιθήκου».
1817 – 1994
Διάφορα εκμαγεία της Σάαρτζι, ο σκελετός της και βάζα που περιείχαν το μυαλό και το αιδοίο της, παρουσιάζονταν στο Μουσείο του Ανθρώπου του Παρισιού μέχρι το 1976 όταν αποφασίστηκε να αποσυρθούν και να αποθηκευτούν σε μία αποθήκη.
1994
Μετά το τέλος του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, οι ηγέτες της φυλής των Κόι απαίτησαν από τον Νέλσον Μαντέλα, που ανέλαβε την προεδρία, να ζητήσει την επιστροφή των υπολειμμάτων της στην γενέτειρα της. Το αίτημα δεν έγινε δεκτό ούτε από τις γαλλικές αρχές ούτε από την ιατρική κοινότητα στο όνομα της επιστήμης.
9 Αυγούστου 2002
Ως μέρος του εορτασμού για την Ημέρα της Γυναίκας στη Νότια Αφρική
τα λείψανα της Σάαρτζι Μπάρτμαν επιστρέφουν για να ταφούν επιτέλους στην πατρίδα της , παρουσία του προέδρου, Thabo Mbeki, αξιωματούχων της χώρας, ιερέων, καλλιτεχνών και ποιητών.