Έτος 2154. Δύο τάξεις ανθρώπων υπάρχουν. Οι πλούσιοι που ζουν στο διαστημικό σταθμό Elysium και οι υπόλοιποι που ασφυκτιούν στη γη. Βασικό μέλημα των κατοίκων της γης είναι η επιβίωση, αφού το έγκλημα, η φτώχεια και οι θανατηφόρες ασθένειες κυριαρχούν. Ο μοναδικός άνθρωπος που μπορεί να επιφέρει την ισότητα ανάμεσα στις δυο τάξεις είναι ο Max (Matt Damon), ένας συνηθισμένος τύπος που πρέπει πάση θυσία να φτάσει στον Elysium. Με τη ζωή του να ακροβατεί, θα πάρει μέρος σε μια πολύ επικίνδυνη αποστολή που θα τον φέρει αντιμέτωπο με τη σκληροπυρηνική γενική γραμματέα του Elysium, Delacourt (Jodie Foster) και τους αιμοδιψείς μισθοφόρους της. Αν ο Max πετύχει δεν θα σώσει μόνο τη δική του ζωή, αλλά και τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων πίσω στον πλανήτη γη.

Η TriStar Pictures σε συνεργασία με τη Media Rights Capital παρουσιάζει το Elysium. Με πρωταγωνιστές τους Matt Damon (The Bourne films, The Adjustment Bureau, The Talented Mr. Ripley), Jodie Foster (The Silence of the Lambs, Maverick, Flightplan) και Sharlto Copley (District 9). O σκηνοθέτης Neill Blomkamp (εδώ και σεναριογράφος) έρχεται με κεκτημένη ταχύτητα μετά το άκρως επιτυχημένο District 9 (υποψήφιο για 4 Όσκαρ), να μας ταξιδέψει στον Elysium. Στο μακρινό μέλλον η γη έχει μετατραπεί σε κόλαση. Παράδεισος υπάρχει, αλλά δεν είναι επίγειος. Έχει μεταφερθεί στο διαστημικό σταθμό Elysium. Με πολλά αλληγορικά στοιχεία, άπλετη δράση, υποδόρια μηνύματα και χαρακτήρες γεμάτους τραγικότητα, ο Blomkamp μάς δίνει τη δική του οπτική, για το πώς πιθανολογεί ότι θα είναι το μέλλον. Αν συμμεριστούμε την άποψή του, τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα για το μέλλον της ανθρωπότητας ή μήπως τελικά υπάρχει ελπίδα;


Σχετικά με την ταινία

Το 2009, ο Neill Blomkamp εμφανίστηκε στο προσκήνιο με το District 9 που αποτέλεσε μια τεράστια εμπορική επιτυχία. Απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και το κοινό τη λάτρεψε. Το βασικό συστατικό της επιτυχίας της ήταν το εξής: Το ευφυές πάντρεμα μιας εξωγήινης εισβολής με τους κοινωνικούς προβληματισμούς που υφέρπουν σε όλη την ταινία. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα τα μέλη της Ακαδημίας να προτείνουν την ταινία για Όσκαρ καλύτερης ταινίας και καλύτερου σεναρίου.

Στη νέα του ταινία, το Elysium, ο Blomkamp κινούμενος στον αγαπημένο του χώρο της επιστημονικής φαντασίας προσπαθεί να σκιαγραφήσει δυο εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Μια διαλυμένη γη και τον Elysium, ένα διαστημικό σταθμό προορισμένο για τους πλούσιους. “Το concept του να μεταφέρεις πέτρες, μάρμαρο, τσιμέντο και άλλες πρώτες ύλες για να κατασκευάσεις πισίνες και βίλες σε ένα διαστημικό σταθμό, είναι κατά κάποιο τρόπο εξωφρενικό και τραγικό” λέει ο Blomkamp. Απλώς ενισχύει την κεντρική ιδέα της ταινίας ότι οι κάτοικοι του Elysium έχουν εξωπραγματικό πλούτο και χρησιμοποιούν όλους τους πόρους για να κατασκευάσουν ένα ξεχωριστό, συνθετικό και εντελώς αποστειρωμένο περιβάλλον για τους ίδιους. Ο Elysium είναι κατά κάποιο τρόπο το ανάποδο μιας εξωγήινης εισβολής. Διαπραγματεύεται την προσπάθεια των ανθρώπων να διατηρήσουν έναν τρόπο ζωής, αλλά αντί να το κάνουν προσπαθώντας να σώσουν τη γη, το πετυχαίνουν φεύγοντας στο διάστημα.

Η ιδέα του Blomkamp για έναν τέλειο κόσμο αποκομμένο από την κατεστραμμένη γη έχει βασιστεί σε πραγματικό concept. “Τη δεκαετία του εβδομήντα οι άνθρωποι φλέρταραν με την ιδέα να εγκαταλείψουν τη γη, για να χτίσουν διαστημικούς σταθμούς με την προοπτική μια μέρα να έχουν τη δυνατότητα να τους κατοικήσουν. Μια προτεινόμενη λύση της εποχής ήταν το Stanford Torus. Ένα project του Stanford University σε συνεργασία με τη NASA που αφορούσε σε αποικίες στο διάστημα. Μου αρέσει που χρησιμοποιήσαμε την ιδέα από αυτό το γνωστό project και το διογκώσαμε, προσθέτοντας διαμάντια, πλούτο και υπερπολυτελείς κατοικίες”, συνεχίζει ο Blomkamp.

Ο Simon Kinberg, παραγωγός της ταινίας μαζί με τον Blomkamp και τον Bill Block μάς λέει πως ο τρόπος που σκέφτεται και σκηνοθετεί ο Blomkamp αναδεικνύεται μέσα από το Elysium, αφού πρόκειται για μια ταινία γεμάτη δράση που έχει ταυτόχρονα και πολιτικές προεκτάσεις, στοιχεία τα οποία ισορροπούν αρμονικά, χωρίς να προσπαθεί το ένα να υπερκεράσει το άλλο. “Πάνω από όλα το Elysium είναι μια ταινία δράσης, αλλά το θέμα με τον Neil είναι ότι τον απασχολούν κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Η ταινία ασχολείται με ζητήματα που δεν θα περίμενε κανείς από μια καλοκαιρινή ταινία δράσης, από την άλλη όμως ο θεατής μπορεί να απολαύσει τη δράση της ταινίας και παράλληλα να εισπράξει κάποια βαθύτερα νοήματα”, καταλήγει ο Kinberg.

Ο Blomkamp προσθέτει “μου αρέσει να ανατινάζω πράγματα, αλλά και να καταπιάνομαι με πιο σοβαρά ζητήματα. Το πιο σημαντικό για μένα είναι μια ταινία να είναι ψυχαγωγική, αλλά να περνάει και μηνύματα, να μην είναι δηλαδή απλώς, για να αράζεις και να τρως ποπ κορν. Όπως το
District 9 αναζητά θέματα σχετικά με την κοινωνική δικαιοσύνη, τον διαχωρισμό των τάξεων και τις φυλετικές διακρίσεις, έτσι και το Elysium θέτει ερωτήματα για το πού βρίσκεται ο κόσμος τώρα, αλλά και για το πού οδηγούμαστε. Ολόκληρη η ταινία είναι μια αλληγορία. Με απασχολούν ζητήματα όπως η άνιση κατανομή του πλούτου και οι επιπτώσεις της στο μεταναστευτικό πρόβλημα. Πιστεύω πως αν συνεχίσουμε με αυτούς τους ρυθμούς, σε λίγο καιρό ο κόσμος θα είναι μια αντανάκλαση του κόσμου του Elysium”.

Προσθέτει, ακόμη “ενώ το σκηνικό είναι επιστημονικής φαντασίας, το επίκεντρο του προβλήματος είναι πολύ πιο ρεαλιστικό από αυτό που νομίζουμε. Όταν οι άνθρωποι δουν τον πλούτο του Elysium σε σύγκριση με τη φτώχεια της γης, θα νομίσουν πως απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Και τα δύο αυτά υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη Γη”. Και συνεχίζει “στην πόλη του Μεξικό, στο Γιοχάνεσμπουργκ και στο Ρίο υπάρχουν υπερβολικά πλούσιοι και κλειστές κοινωνίες ανάμεσα σε έναν ωκεανό φτώχειας. Πιστεύω ότι αυτή την κατάληξη θα έχουν πολλές πόλεις της Αμερικής. Γι’ αυτόν τον λόγο το Los Angeles επιλέχτηκε ως σκηνικό για την ταινία. Και δεν είμαι σίγουρος, αν ως ανθρωπότητα θα καταφέρουμε να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο ή θα αυτοκαταστραφούμε. Το Elysium είναι το σταυροδρόμι”.

Η αντιπαραβολή εικόνων υπερβολικής φτώχειας από τη μία και άκρατου πλουτισμού από την άλλη ήταν κάτι που ταλάνιζε τον Blomkamp για πολύ καιρό. Ο ίδιος είχε πειραματιστεί και είχε επεξεργαστεί τέτοιου είδους εικόνες στο photoshop πολλά χρόνια πριν. Ο Kinberg μάς λέει για μια φωτογραφία που είχε φτιάξει ο Blomkamp πριν χρόνια και έδειχνε παιδιά που παίζουν σε ένα χωριό στο Σουδάν με background την κλασική πινακίδα του Hollywood. Μια ακόμη που έδειχνε ένα λεωφορείο από την Ινδία στο οποίο γινόταν το αδιαχώρητο να διασχίζει την κόκκινη πλατεία στη Ρωσία. “Τέτοιες ενδιαφέρουσες αντιθέσεις που σοκάρουν ταιριάζουν γάντι στην ταινία” συνεχίζει ο Kinberg.


Χαρακτήρες

Ανάμεσα σε αυτούς τους δύο κόσμους, στο επίκεντρο του χάους που επικρατεί στη Γη βρίσκεται ο Max (Matt Damon). “Ο Max πρέπει απεγνωσμένα να φτάσει στον Elysium, αλλά μπλέκεται σε καταστάσεις που θα τον κάνουν να αντιληφθεί πως έχει να αντιμετωπίσει ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από το προσωπικό του δράμα”, τονίζει εμφατικά ο Blomkamp.

Απέναντι στο Max στέκεται η γενική γραμματέας Delacourt (Jodie Foster)), μια σκληρή, κυνική και απολυταρχική γυναίκα αξιωματούχος που θα κάνει τα πάντα για να προστατεύσει το οικοδόμημα των πλουσίων. Η δουλειά της είναι να κρατήσει τους μετανάστες μακριά από τη νέα κατοικία-ουτοπία. Όταν αντιλαμβάνεται ότι η κεντρική ηγεσία προσπαθεί να επιβάλει ένα νέο μοντέλο διοίκησης, πιο φιλελεύθερο και δημοκρατικό, αναλαμβάνει δράση. Ανασύρει μνήμες και ερωτήματα από το παρελθόν. Πώς ξεκίνησε η παρακμή της γης; Ποιες ανάγκες επέβαλαν τη δημιουργία του Elysium; Αν παραδώσεις τα ηνία του Elysium στον οποιονδήποτε, είναι σαν να τον παραδίδεις στο χάος. Αυτό δεν θα επιτρέψει να συμβεί για κανένα λόγο.

O Blomkamp δίνει στον παιδικό του φίλο και πρωταγωνιστή του District 9 Sharlto Copley έναν από τους κεντρικούς ρόλους της ταινίας, αυτόν του Kruger. “Πρώην μέλος των ειδικών δυνάμεων, εκτελεστής και μισθοφόρος που δουλεύει στη γη για λογαριασμό της ηγεσίας του Elysium”, μας εξηγεί ο Blomkamp και συνεχίζει “ Ο Sharlto πάντα θα βρίσκει τον τρόπο να διακωμωδεί τα πράγματα, ακόμα και αν το κάνει ασυνείδητα. Ακόμη και στην πιο ακραία κατάσταση θα αναδυθεί το πηγαίο, γεμάτο σαρκασμό χιούμορ του. Εγώ στήνω τις βασικές παραμέτρους του ρόλου και αυτός τον μεταμορφώνει με μια ερμηνεία που πραγματικά σε καθηλώνει. Αυτό προκαλεί σε μένα απίστευτη ευχαρίστηση και είναι κάτι που χαίρομαι να παρακολουθώ”.

Το cast του Elysium αποτελείται από ηθοποιούς που μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα γνωστοί στην Αμερική, στις χώρες τους όμως είναι διάσημοι. Ο Kinberg μας εξηγεί, “ η ιδέα της ταινίας να είναι πολυπολιτισμική και πολυεθνική ξεκινάει από το DNA της. Έχουμε δυο ηθοποιούς από τη Βραζιλία σε κεντρικούς ρόλους, την Alice Braga και τον Wagner Moura. Ο Wagner είναι στη Βραζιλία ότι είναι ο Will Smith ή ο Tom Cruise ή ο Brad Pitt στον υπόλοιπο κόσμο. Ο Diego Luna είναι σταρ στο Μεξικό. Επιθυμία μας ήταν η ταινία να είναι ίδια με τον κόσμο στον οποίο ζούμε.

Στο Elysium ο Moura υποδύεται τον Spider, έναν αρχηγό του υποκόσμου. Είναι ο τύπος που βοηθάει τους ανθρώπους να φτάσουν στον Elysium. Το ερώτημα είναι γιατί δεν θέλει ο ίδιος να πάει στον Elysium. Η απάντηση είναι πολύ απλή, έχει μεγαλύτερα σχέδια από το να πάει απλώς εκεί.

Η Braga υποδύεται τη Frey, την παιδική φίλη του Max. Μεγάλωσαν μαζί σε ένα ορφανοτροφείο. Στη συνέχεια ο καθένας πήρε το δρόμο του. Η Frey ακολούθησε το όνειρό της και έγινε νοσοκόμα. Η ζωή φέρθηκε πιο σκληρά στο Max. Αν και έχουν χάσει επαφή μεταξύ τους εδώ πολλά χρόνια, εξακολουθούν ακόμη να υφέρπουν έντονα συναισθήματα. Από τη στιγμή που θα βρεθούν ξανά μαζί, θα ξεκινήσουν από το σημείο που είχαν μείνει.


Διάφορα

Η ταινία αρχικά γυρίστηκε σε δυο μέρη. Τα γυρίσματα που αφορούν στη Γη έλαβαν χώρα στην πόλη του Μεξικό και αυτά του Elysium έγιναν στο Βανκούβερ. Το Βανκούβερ ήταν η τέλεια επιλογή για το Elysium. Όλα εκεί είναι τόσο καθαρά με μια διάχυτη αίσθηση ασφάλειας. Το επίπεδο ζωής, εξάλλου, είναι ιδιαιτέρως ανεπτυγμένο. Από την άλλη, η πόλη του Μεξικό ήταν τα κατάλληλο παράδειγμα για το πώς θα μοιάζει το Λος Άντζελες σε περίπου εκατό χρόνια από τώρα.

Ο Blomkamp μάς λέει πως στο Μεξικό υπάρχει μια απροσδιόριστη ενέργεια που είναι δύσκολο να την περιγράψεις, αλλά ήταν ζητούμενο να την αποδώσουν στην ταινία. Λέει χαρακτηριστικά “όταν δεν είσαι εξοικειωμένος με μέρη του κόσμου που οι άνθρωποι αποκαλούν “τρίτο κόσμο”, όπως είναι η πόλη του Μεξικό, κάποια μέρη της Ινδίας, της Κίνας και του Γιοχάνεσμπουργκ, είναι δύσκολο να κατανοήσεις τον τρόπο ζωής των κατοίκων εκεί. Επικρατεί η απόλυτη φτώχεια και πολλές φορές η νοσοκομειακή περίθαλψη είναι ανύπαρκτη. Υπάρχει, όμως, μια περίεργη ζωτικότητα και μια αισιοδοξία για τη ζωή, στοιχεία που ήθελα με κάθε τρόπο να συμπεριλάβω στην ταινία”.

“Τα αισθητικά κριτήρια του Neil αφορούν σε μεγάλο βαθμό τον ρεαλισμό της ταινίας. Αυτό προκύπτει τόσο από τα locations όσο και από τη δράση”, εξηγεί ο Kinberg. “Στην ταινία ο ήλιος και οι καπνοί είναι αληθινοί, ακόμη και οι μυρωδιές είναι κανονικές. Το χάος, η πάλη και ο κίνδυνος επηρεάζουν και μολύνουν την ίδια την ταινία. Η φυσική κίνηση μοιάζει ταραγμένη, αληθινή, βρώμικη, στοιχεία που σπάνια συναντάς σε μια ταινία επιστημονικής φαντασίας”, συμπληρώνει.

O υπεύθυνος των ειδικών εφέ της ταινίας Peter Muyzers ξανασυνεργάζεται με τον Blomkamp μετά το District 9. “Στο District 9 είχαμε ένα ρεαλιστικό περιβάλλον και ενθέσαμε τους χαρακτήρες όσο πιο ρεαλιστικά μπορούσαμε” λέει. “Στο Elysium έγινε το αντίθετο, ο Neill ήθελε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο που δεν υπήρχε. Δημιουργήσαμε ένα περιβάλλον και στη συνέχεια ενθέσαμε ανθρώπινους χαρακτήρες”.