Παρίσι, δεκαετίας του '30 : Ένα 12χρονο ορφανό αγόρι, ο Χιούγκο Καμπρέ, κατοικεί στις εσωτερικές στοές του σιδηροδρομικού σταθμού στο κέντρο της πόλης, φροντίζοντας τα ρολόγια του πολυσύχναστου σταθμού και ζει κλέβοντας από τους πάγκους των καταστημάτων που υπάρχουν στο σταθμό. Σταθερή παρέα του, ένα μυστηριώδες ανθρωπόμορφο μηχάνημα που έχει στο κέντρο του μία υποδοχή για ένα κλειδί σε σχήμα καρδιάς, το οποίο αποτελεί και το μόνο πράγμα που του έχει απομείνει από τον πατέρα του. Όταν ο κόσμος του συνδέεται ξαφνικά -σαν τα γρανάζια των ρολογιών που φροντίζει- με ένα εκκεντρικό κορίτσι που λατρεύει τα βιβλία και τις περιπέτειες κι έναν πικρόχολο γέρο, ιδιοκτήτη ενός μικρού καταστήματος παιχνιδιών στο σταθμό, η μυστική ζωή και το πολύτιμο μυστικό του Χιούγκο που τον συνδέει με το νεκρό πατέρα του, κινδυνεύουν να αποκαλυφθούν. Ένα αινιγματικό σχέδιο, ένα πολύτιμο σημειωματάριο, μια κλειδαριά σε σχήμα καρδιάς, ένα κλεμμένο κλειδί, ένας μηχανικός άνθρωπος και το καλά κρυμμένο μήνυμα του νεκρού πατέρα του Χιούγκο απαρτίζουν τη ραχοκοκαλιά αυτής της περίπλοκης, τρυφερής και μαγευτικής ιστορίας ενός παιδιού αλλά και του ίδιου του κινηματογράφου που φτάνει και ενίοτε ξεπερνά τα όρια της μαγείας..

Η πρώτη τρισδιάστατη ταινία του βραβευμένου με Όσκαρ Μάρτιν Σκοσέζε, Hugo, συνιστά μια μαγική ιστορία βασισμένη στο βραβευμένο και διακεκριμένο από τους New York Times μπεστ σέλερ του Μπράιαν Σέλζνικ και αφηγείται την ιστορία ενός ορφανού αγοριού που ζει μια μυστική ζωή στο σιδηροδρομικό σταθμό του Παρισιού, αλλά όχι μόνο....

Στα βραβεία του National Board of Review 2011 η ταινία Hugo του Μάρτιν Σκορσέζε θριάμβευσε, με τον ίδιο μάλιστα να κερδίζει το βραβείο σκηνοθεσίας για την πρώτη του 3D ταινία. Αναφορικά με το 3D, μάλιστα, σχολιάζει ο σκηνοθέτης: «Το 1953 είδα για πρώτη φορά την ταινία House of Wax του Αντρέ Ντε Τοθ και νομίζω πως είναι η καλύτερη τρισδιάστατη ταινία που έχει γυριστεί ποτέ.» Την επόμενη χρονιά, η χρήση του 3D από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ στην ταινία του Dial M for Murder, στιγμάτισε τον Σκορσέζε. «Δεν επρόκειτο για ένα απλό εφέ. Έχει να κάνει με την ιστορία και αξιοποιεί το χώρο ως στοιχείο της αφήγησης. Δουλεύοντας με αυτήν την τεχνική ανακάλυψα πως εμπλέκει και μεγεθύνει τον ηθοποιό. Είναι σαν να βλέπεις ένα άγαλμα να κινείται. Δεν είναι πλέον επίπεδο. Με την κατάλληλη υποκριτική και τις κατάλληλες κινήσεις γεννάται μια μίξη θεάτρου και κινηματογράφου, που δεν είναι ούτε σκέτο θέατρο ούτε σκέτος κινηματογράφος. Πάντοτε το έβρισκα συναρπαστικό. Πάντοτε ονειρευόμουν να κάνω μια τρισδιάστατη ταινία. Τα πρόσωπα αποκτούν μεγαλύτερη οικειότητα και ζεστασιά. Είναι πιο κοντά μας οι ηθοποιοί. Δημιουργείται μεγαλύτερο δέσιμο του κοινού με τους χαρακτήρες.»

Έχοντας μεγαλώσει στην περιοχή εκείνη της Νέας Υόρκης που ονομάζεται «Μικρή Ιταλία», κατά τις δεκαετίες του ’40 και του ’50, ο μικρός Μάρτιν Σκορσέζε μεγάλωσε αγαπώντας ουσιαστικά την τέχνη του κινηματογράφου, γεγονός στο οποίο συνέβαλλε τα μάλλα και ο πατέρας του. Έτσι, διαβάζοντας «μονορούφι», τέσσερα χρόνια πριν, το πολυβραβευμένο μυθιστόρημα του Μπράιαν Σέλζνικ, που έχει αντλήσει την έμπνευσή του από τη ζωή του Ζορζ Μελιές, του πρωτοπόρου κινηματογραφιστή και εφευρέτη που έχει μείνει στην Ιστορία της 7ης τέχνης, μεταξύ άλλων, για το περίφημο Ταξίδι Στη Σελήνη (1902), την πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας στα χρονικά, ο Σκορσέζε αυτομάτως το λάτρεψε. Η ταινία αυτή (Ταξίδι Στη Σελήνη) ήταν η έμπνευση του συγγραφέα Σέλζνικ, που έψαχνε χρόνια να βρει μια ιστορία που να συνδέει ένα παιδί με τον Μελιές, και όταν έμαθε την εμμονή του Μελιές με τα αυτόματα μηχανήματα, η ιστορία άρχισε να βρίσκει την πορεία της… Και το όνομα του πρωταγωνιστή: Χιούγκο, καθώς έμοιαζε απόλυτα Γαλλικό στον Σέλζνικ, ενώ το επώνυμό του, Καμπρέ, έχει τις ρίζες του…(πού αλλού;) στην άλλη γαλλική λέξη που ήξερε ο συγγραφέας, το καμπαρέ. Σχολιάζει ο σκηνοθέτης Μάρτιν Σκορσέζε: «Αυτό που ήταν συγκλονιστικό ήταν το πόσο εύθραυστος ήταν ο μικρός πρωταγωνιστής που ζούσε ολομόναχος πίσω από τους τοίχους ενός σταθμού τρένων, προσπαθώντας να βρει τρόπο να είναι σε επαφή με το νεκρό πατέρα του… Ταυτίστηκα μαζί του. Με την ιστορία του, τη μοναξιά του, τη σχέση του με τον κινηματογράφο, με τη μηχανική της δημιουργικότητας…που φέρνει σε επαφή τον Χιούγκο με τον πατέρα του και τον Μελιές με το παρελθόν και τον εαυτό του.»

Το διασκευασμένο σενάριο της ταινίας υπογράφει ο Τζον Λόγκαν (The Last Samurai, Rango), ο οποίος έχει συνεργαστεί ξανά με τον Μάρτιν Σκορσέζε στην ταινία The Aviator και ο οποίος βρήκε τα σκίτσα του βιβλίου πολύ βοηθητικά για την επεξεργασία του τελικού σεναρίου, ενώ στη διεύθυνση φωτογραφίας βρίσκουμε τον βραβευμένο δύο φορές με Όσκαρ Ρόμπερτ Ρίτσαρντσον, ASC (Inglourious Basterds, The Aviator). Την οργάνωση της παραγωγής υπογράφει ο βραβευμένος δύο φορές με Όσκαρ Ντάντε Φερέτι (Sweeney Todd : The Demon Barber of Fleet Street, The Aviator), στα κοστούμια είναι η βραβευμένη με 3 Όσκαρ Σάντι Πάουελ (The Aviator, The Young Victoria) και στη μουσική ο βραβευμένος τρεις φορές με Όσκαρ συνθέτης Χάουαρντ Σορ (The Lord of the Rings trilogy, The Departed). Η ομάδα των παραγωγών περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και τον Τζόνι Ντεπ!

Στην πρώτη του 3D ταινία ο Μάρτιν Σκορσέζε επέλεξε Άγγλους ηθοποιούς με προεξάρχοντα τον Σερ Μπεν Κίνγκσλεϊ στο ρόλο του Ζορζ Μελιές, εμμένοντας στην άποψη πως, αν και όλα συμβαίνουν στο Παρίσι του 1931, η προφορά έπρεπε να είναι σύγχρονη. Ο σκηνοθέτης ήθελε πάντα να συνεργαστεί με τον εξαίρετο ηθοποιό και πλέον, μετά και το Shutter Island, η συνεργασία τους συνεχίζεται και με αυτήν την ταινία. Μάλιστα, ο ηθοποιός δεν επαναπαύτηκε στην εξωτερική του ομοιότητα με τον Μελιές, αλλά δούλεψε σκληρά την τεχνική του ώστε ακόμα και με το βάδισμά του να αποπνέει την ψυχολογική κατάσταση ενός ανθρώπου που από την πλήρη και μαγική δημιουργικότητα (550 και πλέον ταινιών) έχει χρεοκοπήσει, έχει υποπέσει σε παραίτηση και έχει αποτραβηχτεί από την ενεργό ζωή, διαγράφοντας το παρελθόν.

Για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του μικρού Χιούγκο, επελέγη ο Άσα Μπάτερφιλντ που έκλεψε τις εντυπώσεις στις οντισιόν. Ο μικρός ηθοποιός ενθουσιάστηκε με τον ήρωα που κλήθηκε να ενσαρκώσει καθώς πρόκειται για ένα παιδί με πολλές τραυματικές εμπειρίες που προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν κόσμο σκληρό. Στο πλευρό του η Αμερικάνα Κλόε Γκρέις Μόρετζ, η οποία υιοθέτησε άψογη αγγλική προφορά, ξεγελώντας, αρχικά, τους συντελεστές της παραγωγής, στις οντισιόν.

Το ρόλο του «κακού» της ταινίας έχει ο γνωστός κωμικός (Borat, Bruno…) Σάσα Μπάρον Κοέν, που υποδύεται με μοναδική ακρίβεια ερμηνείας ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα, τον αστυνόμο του σταθμού, ο οποίος αν και μοιάζει κακός, είναι πολύ ευγενής και εύθραυστος, απλά, λόγω και της σωματικής του μειονεξίας, είναι πολύ πιο επιθετικός και ακοινώνητος. Μάλιστα, για το ρόλο ο ηθοποιός κλήθηκε να εντρυφήσει σε κωμικούς της εποχής ανακαλύπτοντας, μεταξύ άλλων, έστω και καθυστερημένα, τον Τσάρλι Τσάπλιν! Η Έμιλι Μόρτιμερ, παλαιά συνεργάτης του Σκορσέζε, αποτελεί το αντικείμενο του πόθου του αστυνόμου και η ηθοποιός καταφέρνει με το μικρό και χαρακτηριστικό της ρόλο να δώσει την ευαισθησία και τη θέρμη μιας γυναίκας με πληγές που δεν φοβάται να ερωτευτεί και δεν μένει στο φαίνεσθαι.

Τους υπόλοιπους ρόλους ενσαρκώνουν σπουδαίοι ηθοποιοί που, με την ερμηνεία τους, κλέβουν την παράσταση στις σκηνές που εμφανίζονται. Ο Ρέι Γουίνστον (συνεργάτης του Σκορσέζε και στην ταινία Departed) στο ρόλο του θείου Κλοντ, απόλαυσε το σκηνοθέτη να ανακαλύπτει με τη λαχτάρα ενός παιδιού τη μαγεία των προοπτικών του 3D, ενώ βρίσκουμε ακόμα τον Τζουντ Λο, άλλο παλιό συνεργάτη του σκηνοθέτη από την ταινία The Aviator, στο ρόλο του στοργικού πατέρα του μικρού Χιούγκο, τον 90χρονο σχεδόν Κρίστοφερ Λι, στο ρόλο του ιδιοκτήτη βιβλιοπωλείου, ο οποίος, έχοντας δουλέψει με όλους τους μεγάλους σκηνοθέτες, ήθελε να συνεργαστεί και με τον Σκορσέζε, την Έλεν ΜακΚρόρι και τον Μάικλ Στούλμπαργκ. Τέλος, με ιδιαίτερη προσοχή (ώστε να γράφουν στο 3D) επιλέχτηκαν και τα 3 καλά εκπαιδευμένα ντόμπερμαν.


Ποιος ήταν ο Ζορζ Μελιές;

Ο Ζορζ Μελιές (1861-1938) ήταν Γάλλος κινηματογραφιστής, γνωστός για τις τεχνικές καινοτομίες που εισήγαγε. Θεωρείται ένας από τους πρώτους σκηνοθέτες στην ιστορία του κινηματογράφου και συνέβαλε σημαντικά στην μετεξέλιξη του από τεχνική σε μία νέα μορφή τέχνης. Γεννήθηκε στο Παρίσι, όπου η οικογένειά του διατηρούσε υποδηματοποιείο. Πριν την ενασχόλησή του με τον κινηματογράφο, ήταν θαυματοποιός και ταχυδακτυλουργός στο Θέατρο Ρομπέρ Χουντίν, πραγματοποιώντας εμφανίσεις επί σκηνής. Το ενδιαφέρον του για τον κινηματογράφο ξεκίνησε με την προβολή ταινιών από τους αδελφούς Λουμιέρ, το 1895. Ένα χρόνο αργότερα, άρχισε να σκηνοθετεί ο ίδιος ταινίες, παρουσιάζοντας σε πολλές από αυτές ταχυδακτυλουργικά θεάματα. Ο Μελιές συνδύαζε εξαιρετικά τις ικανότητες του παραγωγού του σκηνοθέτη, του σκηνογράφου και του ηθοποιού. Μάλιστα έχτισε ένα ειδικό στούντιο που είχε παντού τζαμαρίες σαν θερμοκήπιο, πράγμα που παρείχε τη δυνατότητα χρήσης του ηλιακού φωτός από οποιαδήποτε κατεύθυνση, έτσι ώστε το στούντιο δεν χρειαζόταν να μετακινείται μαζί με τον ήλιο. Ο Μελιές άρχισε επίσης να κατασκευάζει πολύπλοκα σκηνικά προκειμένου να δημιουργήσει φανταστικούς κόσμους μέσα στους οποίους θα συνέβαιναν οι μαγι¬κές μεταμορφώσεις του. Επιπλέον, εισήγαγε τεχνικές οπτικών εφέ, ενώ για πρώτη φορά πρόβαλε έγχρωμες ταινίες, χρωματίζοντας την κινηματογραφική ταινία (καρέ) με το χέρι. Παλιός γελοιογράφος, ζωγράφος, σχεδιαστής, ο Μελιές άφησε στους μεταγενέστερους μια πολύτιμη πείρα, που ο ίδιος αντλούσε από τις ασχολίες του. Με τον Μελιές γίνεται αντιληπτό ότι η κάμερα είναι ένα μάτι (το Α της σκηνοθεσίας) που βλέπει για λογαριασμό μας. Από παθητικός καταγραφέας όσων συμβαίνουν μπροστά της (όπως στους αδελφούς Λουμιέρ), η κάμερα μεταμορφώνεται σ’ένα ενεργητικό και «ξύπνιο» μάτι από τον σκηνοθέτη. Στα έργα του οι θεατές μεταπηδούσαν από την πραγματικότητα στο κόσμο της φαντασίας, του ονείρου και του θαύματος. Εκτιμάται ότι συνολικά σκηνοθέτησε 531 ταινίες από το 1896 μέχρι το 1914, κυμαινόμενης διάρκειας από ένα έως σαράντα λεπτά. Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και με την εξέλιξη στην τέχνη του κινηματογράφου, η κινηματογραφική εταιρεία που είχε ιδρύσει ο Μελιές πτώχευσε, γεγονός που τον απομάκρυνε από τον χώρο του κινηματογράφου, ενώ μεγάλο μέρος των έργων του καταστράφηκε. Κατόπιν, προκειμένου να συντηρήσει τη δεύτερη σύζυγο και την εγγονή του, άνοιξε ένα κατάστημα παιχνιδιών στον κεντρικό σταθμό του Παρισιού, το οποίο και διατήρησε για 16 χρόνια. Παρέμενε στην αφάνεια μέχρι που τον ανακάλυψαν οι Γάλλοι Σουρεαλιστές . Πέθανε το 1938 στο Παρίσι, ενώ, μάλιστα, δούλευε πάνω σε μια νέα ταινία The Ghosts of the Metro.

Για το σκηνοθέτη Μάρτιν Σκορσέζε ο Μελιές είναι εκείνος που ανακάλυψε σχεδόν όλα όσα γίνονται σήμερα στο χώρο της 7ης τέχνης…ακόμα και το 3D καθώς, ο σκηνοθέτης ξεκίνησε να παράγει ταυτόχρονα δύο κόπιες λόγω του ατυχούς γεγονότος πως ο Τόμας Άλβα Έντισον που είχε βρει μια κόπια της ταινίας του Μελιές The House of Devil την πρόβαλε αποκομίζοντας μεγάλα οφέλη, δίχως να αποδώσει τίποτα στο σκηνοθέτη. Έτσι, πρόσφατα, ένας ιστορικός κινηματογράφου, συνδυάζοντας και τις δύο κόπιες της ταινίας του Μελιές The Internal Cake Walk, βρέθηκε μπροστά σε μια εικόνα που συνιστά κατά κάποιο τρόπο πρώιμη μορφή 3D.

Στην ταινία, βρισκόμαστε στο κόσμο του Παρισιού της δεκαετίας του ’30, όπως τον αντιλαμβάνεται και τον ζει ο Χιούγκο Καμπρέ. Ο σκηνοθέτης ήθελε να δημιουργήσει ένα σκηνικό που να ισορροπεί τέλεια ανάμεσα στο ρεαλισμό και το μύθο. Η πλειοψηφία των γυρισμάτων έλαβε χώρα στα Shepperton Studios της Αγγλίας, όπου στήθηκε, μεταξύ άλλων ένας ολόκληρος σιδηροδρομικός σταθμός γεμάτος μαγαζιά, αλλά και η πολυκατοικία και το διαμέρισμα του Μελιές, το γυάλινο στούντιό του…

Η μουσική της ταινίας μοιάζει με ένα ερωτικό γράμμα στον Γαλλικό πολιτισμό της δεκαετίας του ’30, αλλά και στις πρώτες μέρες του κινηματογράφου και φέρει το ανάλογο βάθος της εικόνας. Πρόκειται για ένα γάμο φωτός και ήχου.