Ο Μάριον Μίτσελ Μόρισον (αγγλ.: Marion Mitchell Morrison) (26 Μαΐου 1907 - 11 Ιουνίου 1979), γνωστότερος με το όνομα Τζον Γουέιν (John Wayne), ήταν ένας Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών.
Αποτέλεσε την ενσάρκωση του αρρενωπού άνδρα και αποτελεί πλέον αμερικανικό είδωλο.
Έμεινε διάσημος για τη χαρακτηριστική του φωνή, το βάδισμα και το ύψος του. Ήταν γνωστός επίσης για τις συντηρητικές πολιτικές ιδέες του και για τις αντικομμουνιστικές θέσεις του κατά την περίοδο του μακαρθισμού στην Αμερική της δεκαετίας του 50.
Ο Γουέιν τοποθετήθηκε στην τρίτη θέση μιας λίστας με τους αγαπημένους αμερικανούς σταρ. Είναι κι ο μοναδικός μη εν ζωή σταρ που κοσμεί τη συγκεκριμένη λίστα, κάθε χρονιά από το 1994. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον έχει κατατάξει 13ο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.
Ο Γουέιν άλλαξε πολύ μικρός το μεσαίο από Ρόμπερτ σε Μίτσελ, όταν οι γονείς του αποφάσισαν να ονομάσουν τον επόμενο γιο τους Ρόμπερτ.
Η οικογένειά του ήταν Πρεσβυτεριανή. Ο πατέρας του, Κλάιντ Λέοναρντ Μόρισον, (1884-1937), γιος του αμερικανού βετεράνου του εμφυλίου πολέμου Μάριον Μίτσελ Μόρισον (1845-1915), ήταν ιρλανδικής, σκωτσέζικης και αγγλικής καταγωγής.
Η μητέρα του, η Μαίρη Μπράουν (1885-1970), ήταν από το Λάνκαστερ, Νεμπράσκα. Ο Γουέην έκανε αίτηση να μπει στην Αμερικανική Ναυτική Ακαδημία, αλλά δεν έγινε αποδεκτός. Σπούδασε αντ' αυτού νομική στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια (USC).
Ο Γουέιν ήταν μέλος της ομάδας αμερικάνικου ποδοσφαίρου του πανεπιστημίου, με προπονητή του το θρυλικό Χάουαρντ Τζόουνς. Ένας τραυματισμός σταμάτησε την αθλητική σταδιοδρομία του. Έχασε έτσι την αθλητική υποτροφία του και χωρίς χρήματα, αναγκάστηκε να αφήσει το πανεπιστήμιο.
Εργάστηκε στην αρχή ως κομπάρσος για την εταιρία ταινιών Fox κι η αμοιβή του ανερχόταν στα 75 δολλάρια την βδομάδα. Το 1930, ο σκηνοθέτης Ράουλ Γουόλς του προσέφερε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία (The Big Trail).
Ως καλλιτεχνικό ψευδώνυμο, ο Γουόλς του πρότεινε το "Άντονι Γουέιν", ονοματεπώνυμο του στρατηγού της αμερικανικής επανάστασης Mad Anthony Wayne.
Ο Γουίνφιλντ Σίναν διευθυντής του στούντιο το απέρριψε, καθώς ακουγόταν πολύ Ιταλικό.
Ως εναλλακτική λύση ο Γουόλς πρότεινε το Τζον Γουέιν.
Ο Σίναν συμφώνησε και από τότε ο Γουέιν είναι γνωστός με αυτό το όνομα.
Μετά τη συμμετοχή του στο The Big Trail η αμοιβή του αυξήθηκε. Πλέον
... Διαβάστε περισσότεραεισέπραττε 105 δολάρια εβδομαδιαίως.
Ο ρόλος που απογείωσε την καριέρα του Γουέιν ήταν ο πρωταγωνιστικός στο κλασικό γουέστερν Η ταχυδρομική άμαξα (Stagecoach, 1939) σε σκηνοθεσία του μεγάλου Τζον Φορντ. Ο Φορντ δυσκολεύτηκε να βρει χρηματοδότες για την ταινία, λόγω του γεγονότος ότι ο άσημος ακόμη Γουέιν, δεν αποτελούσε εγγύηση για την εμπορική επιτυχία της ταινίας.
Ο Γουέιν μετά την προβολή της ταινίας καθιερώθηκε ως αστέρας του κινηματογράφου και η επιτυχία της σφράγισε τη φιλία του με τον Φορντ, με τον οποίο συνεργάστηκε σε περισσότερες από 20 ταινίες.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του πρωταγωνίστησε σε 142 ταινίες. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στις ταινίες: Ο ήσυχος άνθρωπος (The Quiet Man, 1952), Η αιχμάλωτος της ερήμου (The Searchers, 1956) σε σκηνοθεσία του Τζον Φορντ και Το κόκκινο ποτάμι (Red River, 1948) και Ρίο Μπράβο (Rio Bravo, 1959) σε σκηνοθεσία του Χάουαρντ Χοκς.
Ο Γουέιν βραβεύτηκε με Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία του 1969, Αληθινό θράσος (True Grit).
Ο Γουέιν ήταν καπνιστής από νεαρός. Το 1964, του διέγνωσαν καρκίνο του πνεύμονα και υποβλήθηκε σε επιτυχή χειρουργική επέμβαση όπου αφαιρέθηκε ολόκληρος ο αριστερός πνεύμονάς του και τέσσερα πλευρά. Παρά τις προσπάθειες από τους συνεργάτες του να κρατηθεί κρυφή η ασθένειά του, της οποίας η αποκάλυψη μπορεί και να του στοίχιζε την κινηματογραφική του καριέρα, ο Γουέιν ανήγγειλε ότι είχε καρκίνο και κάλεσε το κοινό να κάνει προληπτικές εξετάσεις. Πέντε χρόνια αργότερα, δήλωσε ότι είχε απαλλαγεί από τον καρκίνο. Η λειτουργία των πνευμόνων του ήταν μειωμένη κι ο οργανισμός του δεν άντεχε την κούραση με αποτέλεσμα να έχει συχνά ανάγκη από συμπληρωματικό οξυγόνο.
Παρόλα αυτά μερικά χρόνια αργότερα άρχισε να καπνίζει πούρα.
Συμμετείχε στη δημιουργία της Ένωση κινηματογραφιστών για την διατήρηση του αμερικανικού ιδεώδους τον Φεβρουάριο του 1944 και εκλέχτηκε Πρόεδρος της οργάνωσης το 1947.
Ήταν διακαής αντι-κομμουνιστής και υποστηρικτής της Επιτροπής Αντι-Αμερικανικών Δραστηριοτήτων.
Ο Γουέιν χρησιμοποίησε την ισχυρή θέση του για να υποστηρίξει συντηρητικές ιδέες, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης για τον πόλεμο του Βιετνάμ με την παραγωγή της ταινίας Τα πράσινα μπερέ (Green Berets, 1968).
Στα μέσα της δεκαετίας του '70, εντούτοις, τάχτηκε ενάντια στις συντηρητικές ιδέες με την υποστήριξη της Συνθήκης του Παναμά.
Ο Γουέιν υποστήριξε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Playboy ότι υποστήριζε το σοσιαλισμό όταν ήταν φοιτητής κι ότι ψήφισε για το δημοκρατικό Πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούζβελτ στην προεδρική αναμέτρηση του 1936. Εντούτοις, για το μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του ήταν ρεπουμπλικάνος.
Ο Γουέιν παντρεύτηκε τρεις φορές και χώρισε δύο.
Οι σύζυγοί του, όλες τους ισπανικής καταγωγής, ήταν η Τζοζεφίν Αλίσια Σαντς, η Εσπεράντσα Μπάουρ, και η Πιλάρ Παλέτ.
Είχε τέσσερα παιδιά με την Τζοζεφίν:
- Μάικλ Γουέιν (κινηματογραφικός παραγωγός} - γεννημένος 23 Νοεμβρίου 1934/ πεθανε 2 Απριλίου 2003,
- Μέρι Αντόνια "Τόνι" Γουέιν Λα Κάβα - γεννημένη 25 Φεβρουαρίου 1936/ πεθανε 6 Δεκεμβρίου 2000
- Πάτρικ Γουέιν - (ηθοποιός) - γεννημένος 15 Ιουλίου 1939
- Μελίντα Γουέιν Μουνιόθ - γεννημένη 3 Δεκεμβρίου 1940
και τρία με την Παλέτ:
- Άισα Γουέιν - (ηθοποιός, τώρα πληρεξούσιος) γεννημένη 31 Μαρτίου 1956
- Τζον Ίθαν Γουέιν - (ηθοποιός) - γεννημένoς 22 Φεβρουαρίου 1962
- Μαρίζα Γουέιν (ηθοποιός) - γεννημένη 22 Φεβρουαρίου 1966
