Η επίσημη πρόταση της Ρουμανίας για το φετινό ξενόγλωσσο Όσκαρ της Αμερικάνικης Ακαδημίας Κινηματογράφου είναι η βραβευμένη με Αργυρή Άρκτο ταινία «Όταν θέλω να σφυρίξω, σφυρίζω» του πρωτοεμφανιζόμενου Φλορίν Σέρμπαν.

Η ταινία, που άγγιξε κοινό και κριτικούς, με την ευαισθησία και τις συγκλονιστικές ερμηνείες των ανήλικων κρατουμένων, βραβεύθηκε επίσης με το βραβείο Alfred Bauer, Πρωτότυπης Δημιουργίας. Η εξαιρετική ερμηνεία του πρωτοεμφανιζόμενου Γκεόργκε Πιστερεάνου, που κρατά τον πρωταγωνιστικό ρόλο ανάμεσα σε ερασιτέχνες ηθοποιούς και πραγματικούς ανήλικους φυλακισμένους, καθηλώνει στο ρόλο του χαρισματικού 18χρονου Σίλβιου, πέντε μέρες πριν αφεθεί ελεύθερος από την φυλακή ανηλίκων στην οποία βρίσκεται έγκλειστος τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Στοκχόλμης, όπου ο Γκεόργκε Πιστερεάνου, έλαβε το βραβείο καλύτερης ερμηνείας, για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του στην ταινία, η κριτική επιτροπή του Φεστιβάλ ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ο Γκεόργκε Πιστερεάνου μας έπεισε ότι το δίλημμά του ήταν αληθινό. Μας ώθησε να τον συμπαθήσουμε, με τις απεγνωσμένες ενέργειές του. Η ερμηνεία του μας άφησε άφωνους». Πλάι στις ερμηνείες, διακριτή θέση έχει το σενάριο, στο οποίο αποτυπώνεται η πολύμηνη έρευνα που έκανε σε πραγματικά αναμορφωτήρια ο Σέρμπαν σε συνεργασία με τον επίσης ανερχόμενο Ρουμάνο σκηνοθέτη και συμπαραγωγό της ταινίας, Καταλίν Μιτουλέσκου.

Οι κριτικοί έγραψαν:

«Το σενάριο καταφέρνει να αποδώσει με επιτυχία τις εντάσεις μέσα στο Κέντρο Κράτησης των Ανηλίκων, δίνοντας μία φρέσκια οπτική στα παιχνίδια δύναμης, εντός των φυλακών».
Variety

«Οι ερασιτέχνες ηθοποιοί, ανήλικοι κρατούμενοι οι περισσότεροι, δίνουν βαθιά ειλικρινείς ερμηνείες ζωής».
ScreenDaily


«Έξοχο! Μια αξιομνημόνευτη στιγμή στην ιστορία του νέου κύματος του ρουμάνικου κινηματογράφου».
Dan Fainaru, Screen Ienternational

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

ΒΡΑΒΕΙΑ

Αργυρή Άρκτος (Μεγάλο Βραβείο Επιτροπής) - 60ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου (2010)
Ειδικό Βραβείο Άλφρεντ Μπάουερ - 60ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου (2010)
1ο Βραβείο Καλύτερης Ταινίας – Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τρανσυλβανίας (2010)
Βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας (Γκεόργκε Πιστερεάνου) – Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Στοκχόλμης (2010)
Βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας (Γκεόργκε Πιστερεάνου) – Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Δαμασκού (2010)

ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ

Επίσημη συμμετοχή της Ρουμανίας για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας - 83α βραβεία Όσκαρ (2011)

Ευρωπαϊκή ανακάλυψη της χρονιάς– Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου (2010)

Βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας (Γκεόργκε Πιστερεάνου) – Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου (2010)
[[par_break]]
Η ΑΡΧΙΚΗ ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
Διαφορές & Ομοιότητες

Το σενάριο της ταινίας βασίζεται στο ομότιτλο θεατρικό έργο της θεατρικής συγγραφέα Andreea Valean, που έκανε πρεμιέρα σε μεγάλες θεατρικές σκηνές της Ρουμανίας το 1998, με μεγάλη εμπορική επιτυχία. Ο Καταλίν Μιτουλέσκου, εμπνευσμένος από την επιτυχημένη απήχηση του έργου στο κοινό έγραψε ένα προσχέδιο εκείνη την περίοδο, αλλά το άφησε στην άκρη για 10 χρόνια. Όταν ο Φλορίν Σέρμπαν βρισκόταν ακόμη στη Νέα Υόρκη και σπούδαζε στο Κολούμπια, ο Μιτουλέσκου του έστειλε το προσχέδιο εκείνο ζητώντας τη γνώμη του. Ο Σερμπάν ενθουσιάστηκε. Δε μπορούσε να το βγάλει από το μυαλό του. Αυτό σήμανε το ξεκίνημα της κοινής συνεργασίας τους. Ο Σέρμπαν δούλεψε το προσχέδιο για ενάμιση χρόνο επιφέροντας διάφορες αλλαγές στο πρωτότυπο κείμενο. Οι καθοριστικές αλλαγές όμως οριστικοποιήθηκαν κατά την επίσκεψη του Σέρμπαν στις αναμορφωτικές φυλακές. Το διάστημα που δούλεψε με τους ανήλικους κρατούμενους μπήκε στη διαδικασία να τους γνωρίσει, να κατανοήσει τις πράξεις τους και να δει με τα ίδια του τα μάτια, τις συνέπειες αυτών των πράξεων στο περιβάλλον και τις οικογένειες τους έξω και πίσω από τους τοίχους των φυλακών.
Οι σεναριογράφοι της ταινίας, κατά τη διασκευή του θεατρικού έργου, άλλα στοιχεία τα διατήρησαν αναλλοίωτα, άλλα τα διαφοροποίησαν ή τα αφαίρεσαν και άλλα στοιχεία που δεν υπήρχαν στο πρωτότυπο θεατρικό κείμενο προστέθηκαν για να εξυπηρετήσουν την πλοκή, όπως αυτή θα ξετυλιγόταν στο πανί. Ο τίτλος, If I Want to Whistle, I Whistle, παρέμεινε ο ίδιος. Όπως ακριβώς και το γενικότερο πνεύμα, που αντανακλάται στον τίτλο. Η συμπεριφορά δηλαδή των κρατουμένων, που όταν θέλουν να σφυρίξουν, σφυρίζουν, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι δεν συμβιβάζονται και κάνουν αυτό που θέλουν αδιαφορώντας για το κόστος ή τις συνέπειες. Αυτή την επιθετική και κάπως παιδική συμπεριφορά υιοθετούν όλοι οι χαρακτήρες τόσο στο θεατρικό κείμενο όσο και στο σενάριο της ταινίας. Η απαγωγή της Άννας, της κοινωνικής λειτουργού, υπάρχει επίσης στο αρχικό κείμενο. Η μόνη διαφορά από το πρωτότυπο κείμενο, είναι οι χαρακτήρες της μητέρας και του αδερφού του Σίλβιου, που έχουν επινοηθεί και προστεθεί από τους σεναριογράφους για εξυπηρέτηση της πλοκής. Η ιδέα του Σέρμπαν ήταν να επικεντρωθεί η κάμερα, στον Σίλβιου. Γι’ αυτό το λόγο, ο χαρακτήρας του εμφανίζεται αρκετά διαφοροποιημένος και πιο συμπαθητικός. Στο σενάριο, ο Σίλβιου είναι πιο ανθρώπινος, πιο εύθραστος δικαιολογώντας τις προθέσεις των πράξεων του. Με τον ίδιο τρόπο, και οι υπόλοιποι χαρακτήρες μέσα στη φυλακή, είναι λιγότερο δυναμικοί και επιθετικοί. Το τέλος της ταινίας, επίσης, δεν έχει σχέση με το πρωτότυπο κείμενο.

ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ CASTING
“Το casting για τον πρωταγωνιστικό ρόλο διήρκησε 7 μήνες. Είδα χιλιάδες φωτογραφίες, πήρα συνέντευξη από εκατοντάδες αγόρια. Πέρασαν από μπροστά μου νεαροί ηθοποιοί, φοιτητές σχολών θεάτρου, αγόρια από γυμνάσια, ποδοσφαιρικές ομάδες εφήβων, ερασιτέχνες και επαγγελματίες, ηθοποιούς που μου συνέστησαν από πρακτορεία. Ήταν δύσκολο να βρεθεί ο κατάλληλος γιατί ο ρόλος ήταν ιδιαίτερα απαιτητικός. Έπρεπε να συνδυάζει χάρισμα, αυτοπεποίθηση, ευφυία, επιβλητική παρουσία και προσωπικότητα. Επίσης, θα έπρεπε να έχει την ικανότητα να κλείνει τα μάτια του ως Σίλβιου και να επιτρέπει στον εαυτό του να παρασύρεται από τα συναισθήματα του. Υπήρχαν αγόρια που είχαν το ένα ή το άλλο προσόν, αλλά μόνο ο Γκεόργκε τα είχε όλα μαζί. Αυτός θα ήταν ο πρώτος του ρόλος και από την πρώτη στιγμή πίστευα ότι αυτό δεν είναι εμπόδιο αλλά πλεονέκτημα. Ο Γκεόργκε έχει μια φρεσκάδα στην υποκριτική του προφανώς γιατί είναι ακόμη ”αγνός” και άπειρος. Υπήρξε όμως πολύ επαγγελματίας καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεργασίας μας και επέδειξε μεγάλη δύναμη χαρακτήρα στην απόδοση του Σίλβιου, όπως απαιτούσε ακριβώς ο ρόλος. Το casting για τον γυναικείο ρόλο είχε επίσης δυσκολίες. Η Άντα αρχικά ζητήθηκε για άλλο ρόλο, ο οποίος στη συνέχεια αφαιρέθηκε, και δοκιμάστηκε με πολύμηνες ακροάσεις μέχρι να της εμπιστευτούμε τον ρόλο της Άννας. Η Άντα είναι μια μαγνητική ηθοποιός, με τεράστιο ταλέντο και θέληση για δουλειά. Δεν με φόβισε καθόλου το ότι δεν είχε εμπειρία με γυρίσματα. Η μεγαλύτερη πρόκληση απ’ όλες ήταν οι υπόλοιποι «ηθοποιοί» που θα πλαισίωναν τον Σίλβιου μέσα στη φυλακή. Είχα αποφασίσει ότι θα δουλέψω με πραγματικούς κρατούμενους από τα δύο μεγαλύτερα αναμορφωτήρια της Ρουμανίας: το “Craiova” και το “ Tichilesti ”, τα οποία επισκέφθηκα μαζί με τον Καταλίν Μιτούλεσκου και την Andreea Valean. Το εργαστήρι κράτησε πάνω από 2 μήνες. Με εξέπληξε τόσο η σοβαρότητα και η θέληση τους να συμμετέχουν στην παραγωγή της ταινίας, που θα μπορούσα να είχα διαλέξει εκατοντάδες. Τελικά, διάλεξα τους κρατούμενους που είχαν την καλύτερη διαγωγή τους τελευταίους μήνες, ήταν σοβαροί, ταλαντούχοι και έδειξαν τη μεγαλύτερη επιμονή και αφοσίωση. Το casting για την ταινία ήταν από εκείνες τις εμπειρίες που σε σημαδεύουν για πάντα. Τόσο, που σκέφτομαι στο μέλλον να ανοίξω σχολή υποκριτικής με εργαστήρια υποκριτικής για άτομα που ναι μεν είναι έξυπνα και ταλαντούχα, αλλά που δεν έχουν την αυτοπεποίθηση να τολμήσουν να αφήσουν πίσω τους δαίμονες τους και «να σφυρίξουν όταν θέλουν να σφυρίξουν». Η υποκριτική είναι για εμένα η απόλυτη θεραπευτική μέθοδος”.
Φλορίν Σέρμπαν