Η ζωή σε μια μικρή πόλη στα βάθη της Ανατολίας, στην ενδοχώρα της Τουρκίας, είναι σαν ένα αέναο ταξίδι στη μέση των στεπών : Η διαρκής αίσθηση ότι κάτι καινούριο και διαφορετικό θα συμβεί ξαφνικά, και θα εμφανιστεί «πίσω από τον κάθε λόφο», στην οποιαδήποτε γωνιά της πόλης αυτής, και ταυτόχρονα αν και τόσο εσωτερικό και ίδιο με τα υπόλοιπα, θα δώσει ζωντάνια, θα καθυστερήσει ή και θα αλλάξει τους μονότονους ρυθμούς της καθημερινότητας των κατοίκων.

Ένας θάνατος, η αγωνία για την εξιχνίαση του εγκλήματος. Μια ομάδα ανδρών βρίσκεται επί ποδός, ώστε να ανακαλύψει το συντομότερο, ένα νεκρό πτώμα στις αχανείς στέπες της Ανατολής. Ο αστυνομικός, ο γιατρός, ο εισαγγελέας, ο δήμαρχος, και ο ύποπτος για το περιστατικό που βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση.

Ο τελευταίος που είναι ο βασικός ύποπτος για τον φόνο, οδηγεί την ομάδα σε μία ερημική τοποθεσία, αναζητώντας μέσα στη νύχτα, το θαμμένο πτώμα του θύματος. Μόνο που όσο δεν μπορεί να θυμηθεί που το έχει θάψει, η έρευνα δεν αποδίδει, και οι εντάσεις ανεβαίνουν.

QUOTES ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Ο σκηνοθέτης της ταινίας «Κάποτε στην Ανατολία» Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν έχει μεγαλώσει σε μια πόλη παρόμοια με αυτή της ταινίας, βάσει της νοοτροπίας των κατοίκων και της ιεραρχίας που επικρατεί εκεί. Επομένως, αισθάνεται πολύ κοντά στους χαρακτήρες που ο ίδιος έχει πλάσει στην ιστορία του.

- Άλλωστε το σενάριο βασίζεται σε αληθινά περιστατικά. Ένας από τους σεναριογράφους του Τσεϊλάν, ήταν πραγματικός γιατρός, ο οποίος προκειμένου να λάβει την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, εργάστηκε για μερικά χρόνια σε μια επαρχιακή πόλη σαν αυτή που απεικονίζεται στην ιστορία της ταινίας. Αυτά τα οποία διαδραματίζονται στην ιστορία της ταινίας «Κάποτε στην Ανατολία» είναι πολύ κοντά στις εμπειρίες που έζησε ο γιατρός-σεναριογράφος στη διάρκεια της παραμονής του στην πόλη αυτή, εκείνη την περίοδο του «αγροτικού» του.

- Ο τίτλος της ταινίας του Τσεϊλάν είναι εμπνευσμένος από το κλασικό φιλμ του Σέρτζιο Λεόνε «Κάποτε στη Δύση», και προήλθε από μια ατάκα που είπε ένας από τους οδηγούς στην εξέλιξη της πραγματικής ιστορίας.

- Ενώ γραφόταν το σενάριο, ο Τσεϊλάν και οι συνεργάτες τους προσπαθούσαν να αποδώσουν όσο πιο ρεαλιστικά μπορούσαν την ιστορία, ενώ κύριο μέλημα τους ήταν να απεικονιστεί η συγκεκριμένη πολύ ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, που είχε κάνει μάλιστα και μεγάλη εντύπωση στον γιατρό, εκείνη την εποχή. Σε ένα σημείο της ταινίας βέβαια, σπάει αυτός ο ρεαλισμός, μια και ένας από τους βασικούς χαρακτήρες βλέπει μπροστά του ένα φάντασμα. Σύμφωνα με τον Τσεϊλάν ωστόσο, το φάντασμα εμφανίζεται μόνο σε ένα όνειρο, και «τα όνειρα είναι κομμάτι της ζωής, μερικά άκρως ρεαλιστικά στοιχεία που μας συμβαίνουν».

- Επιπλέον, στο σενάριο εμπεριέχεται πλήθος αναφορών από ιστορίες του Άντον Τσέχωφ.

- Η ταινία είναι μια παραγωγή της Zeyno Films (Τουρκία), σε συμπαραγωγή με τις Production2006 Serajevo (Βοσνία), NBC Films (Τουρκία), 1000 Volt Post Production (Τουρκία), Imaj & Fida Film (Τουρκία), και σε συνεργασία με το τουρκικό ραδιόφωνο και την τουρκική τηλεόραση (TRT).

- Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν σε έντεκα εβδομάδες, στην περιοχή γύρω από το Κεσκίν, μια τοποθεσία της επαρχίας Κιρικάλε, στην Κεντρική Ανατολία. Χρησιμοποιήθηκε φορμά CinemaScope.


ΦΕΣΤΙΒΑΛ-ΒΡΑΒΕΙΑ-ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Η ταινία «Κάποτε στην Ανατολία» έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο 64ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, όπου και απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, και αποθεώθηκε από τους κριτικούς κινηματογράφου των σημαντικότερων μέσων μαζικής ενημέρωσης (πρώτο σε βαθμολογία (αστεράκια)).

Τον Ιούνιο συμμετείχε στο Φεστιβάλ της Μόσχας, τον Ιούλιο στο Φεστιβάλ Νέοι Ορίζοντες στην Πολωνία, τον Αύγουστο στο Φεστιβάλ Γκιντού στη Γαλλία, τον Σεπτέμβριο στο Φεστιβάλ του Τορόντο και σε εκείνο του Βανκούβερ στον Καναδά, καθώς και στο Φεστιβάλ των Αδάνων στην Τουρκία (τουρκική πρεμιέρα), τον Οκτώβριο στο Φεστιβάλ του Αμβούργου στην Γερμανία, στο Φεστιβάλ της Νέα Υόρκης στις Η.Π.Α., στο Φεστιβάλ του Λονδίνου στην Αγγλία, στο Φεστιβάλ του Σάο Πάολο στη Βραζιλία, ενώ θα προβληθεί στην τελετή έναρξης του 24ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου της Αθήνας, στις 26 Οκτωβρίου.

Η ταινία «Κάποτε στην Ανατολία» έχει παιχτεί ήδη στους κινηματογράφους της Τουρκίας. Από τις 27 Οκτωβρίου θα παίζεται στην Ελλάδα, και από τις αρχές Νοεμβρίου στη Γαλλία. Ακόμη, έχει ήδη εξασφαλίσει διανομή στις Η.Π.Α. και την Ελβετία.

Τέλος, αποτελεί την επίσημη πρόταση της Τουρκίας για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας του 2012.


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν

Η δύναμη της απλότητας

ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 29 ΜΑΪΟΥ 2011

Γράφαμε πριν από δύο βδομάδες, με αφορμή το φεστιβάλ των Κανών καθώς κι εκείνο της Κωνσταντινούπολης, για την άνθηση του τουρκικού σινεμά. Άνθηση που επιβεβαιώθηκε με την πρόσφατη απονομή του δεύτερου μεγάλου βραβείου του φεστιβάλ των Κανών στην ταινία «Κάποτε στην Ανατολία» του Νούρι Μπίλγκε Τσεϊλάν, ενός από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες του σύγχρονου τουρκικού κινηματογράφου. Η μοναξιά, η αποξένωση, η υποκρισία, οι ενοχές, οι σχέσεις ανάμεσα στο ζευγάρι αλλά και γενικότερα τους ανθρώπους, όλα τοποθετημένα σε μια συγκεκριμένη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, είναι τα βασικά θέματα στις ταινίες του «Σύννεφα του Μάη», «Κλίματα αγάπης», «Μακριά» (Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, Κάνες 2002) και «Τρεις πίθηκοι» (Βραβείο Σκηνοθεσίας, Κάνες 2003).

Ταινίες δοσμένες με ένα φαινομενικά απλό στιλ, με εικόνες όμορφες, με χρώματα μουντά, με τον σκηνοθέτη να εκμεταλλεύεται έξυπνα τις σιωπές, με την κάμερα άλλοτε να παρακολουθεί από κοντά και να καταγράφει με οξυδέρκεια τη συμπεριφορά των προσώπων του, μαζί και τα ταξικά «παιχνίδια» τους, και άλλοτε να απομακρύνεται και ν' αφήνει τον θεατή να κρίνει τα δρώμενα. Με ένα στιλ που θυμίζει εκείνο του Ιάπωνα Γιασουτζίρο Οζου αλλά και του δικού μας Αγγελόπουλου, σκηνοθέτες που θαυμάζει ο Τσεϊλάν.

Τα ίδια στοιχεία κυριαρχούν και στη νέα, εξαιρετική ταινία του «Κάποτε στην Ανατολία». Η ιστορία είναι απλή: Ένας εισαγγελέας αναζητεί, μαζί με δύο αστυνομικούς, έναν γιατρό και δύο ύποπτους για φόνο, μια ολόκληρη νύχτα, το σημείο όπου οι δολοφόνοι έχουν θάψει το πτώμα του θύματος. Το ανακαλύπτουν την επομένη και το μεταφέρουν στο νεκροτομείο. Η ιστορία εκτυλίσσεται στην Ανατολία, από την οποία κατάγεται ο σκηνοθέτης. Ο λόγος που ο Τσεϊλάν την τοποθέτησε εκεί ήταν γιατί, όπως μου είπε στη συνάντηση που είχαμε στις Κάνες, «εκεί, στον ίδιο χώρο, συνέβη και η πραγματική ιστορία. Ένας από τους συν-σεναριογράφους μου, που είναι γιατρός, εργάστηκε σ' αυτή την περιοχή εφτά χρόνια κι έζησε ένα τέτοιο γεγονός. Το σενάριο το γράψαμε οι τρεις μας, η γυναίκα μου, εγώ και ο φίλος μου ο γιατρός, ο Ερκάν Κεζάλ».

Η δολοφονία για τον σκηνοθέτη είναι απλώς ένα εύρημα για να καταγράψει τη μεγάλη αυτή, βουτηγμένη σε μαύρη ατμόσφαιρα, έρευνα. «Δεν είναι στόχος μου να δίνω ελπίδες. Μπορείς μέσα από την ταινία να δεις πολλά πράγματα σχετικά με τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Δεν είναι εύκολη ταινία για να την παρακολουθήσεις. Αλλά για μένα το να κάνεις σινεμά είναι να ερευνάς την ανθρώπινη ψυχή».

Ταυτόχρονα η ταινία είναι κι ένα σχόλιο πάνω στο πώς απονέμεται η δικαιοσύνη. Βλέπουμε τους ισχυρούς (τον εισαγγελέα, τον γιατρό) ν' αποφασίζουν τι θα πουν, τι έννοια θα δώσουν στα πράγματα. «Έτσι είναι η πραγματικότητα» εξηγεί ο Τσεϊλάν. «Ο καθένας βλέπει τη ζωή από τη δική του σκοπιά».

Ακόμη και ο κατηγορούμενος μπορεί να μην είναι ο δολοφόνος, του λέω. Συμφωνεί: «Ακριβώς. Εγώ ο ίδιος φέρομαι σαν να μη γνωρίζω την πραγματικότητα, σαν να είμαι ένας από τους χαρακτήρες. Θέλω ο θεατής να έχει τα ίδια αισθήματα με αυτούς. Θέλω η έρευνα αυτή να είναι -πώς να το πω;- ανιαρή. Καταλαβαίνετε;»

Κάποια στιγμή, στην ταινία, ενώ η ομάδα περιφέρεται μέσα στη νύχτα και ενώ πλησιάζει καταιγίδα, ο εισαγγελέας προτείνει να κάνουν ένα διάλειμμα στο κοντινό χωριό. Εκεί τους φιλοξενεί ο δήμαρχος, ο οποίος αρχίζει να ζητάει διάφορες εξυπηρετήσεις από τον εισαγγελέα, εξηγώντας για τη φτώχεια στο χωριό. Για τον Τσεϊλάν, «ο δήμαρχος υπερβάλλει. Δεν ξέρουμε αν θέλει τα χρήματα για το χωριό ή για τον εαυτό του». Ο καθένας βλέπει τα πράγματα και αποφασίζει σύμφωνα με τα δικά του συμφέροντα. Γι' αυτό και ο εισαγγελέας, μετά τη νεκροψία, θα καταγράψει τελικά το γεγονός όπως ο ίδιος θέλει. Αυτό ακριβώς το θέμα είναι κάτι που συναντάμε και σε άλλες ταινίες του σκηνοθέτη: η εξυπηρέτηση των προσωπικών συμφερόντων, η υποκρισία και η συγκεκριμένη οικονομική κατάσταση του τόπου.

Η ταινία του Τούρκου σκηνοθέτη μας λέει πολλά πράγματα για τον ίδιο τον άνθρωπο, τη φύση του, αλλά και για την κοινωνία στην οποία ζει κάνοντας συχνά υποχωρήσεις. Όλα δοσμένα με έναν ηθελημένα αργό, καθόλου όμως κουραστικό, ρυθμό. «Δεν φτιάχνω ταινίες για μεγάλο κοινό» μου λέει. «Αυτή είναι η ελευθερία μου. Είναι το μοναδικό που έχω: να φτιάχνω τις ταινίες που θέλω· για ένα κοινό που με καταλαβαίνει. Δεν ζητώ τίποτα περισσότερο».



Μπορεί και να είναι ένα τουρκικό western
ΙΩΣΗΦ ΠΡΩΙΜΑΚΗΣ, CINEUROPA, 31 ΜΑΪΟΥ 2011

Βασισμένος σε αναμνήσεις του από αληθινά περιστατικά, ο Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν διαγωνίστηκε στο πρόσφατο Φεστιβάλ των Καννών με την ταινία του «Κάποτε στην Ανατολία», κερδίζοντας το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, Πρόκειται για μια πνευματώδης, αργού τέμπου και αστυνομικής πλοκής ιστορία, που διαθέτει έναν ιδιαίτερα λεπτεπίλεπτο τουρκικό λυρικό ρεαλισμό. Ο Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν μιλάει στο Cineuropa για το πώς προσέγγισε το θέμα του.

Μεγαλώσατε σε μια αγροτική περιοχή σαν αυτή της ταινίας σας. Στις περιγραφές σας βασιστήκατε σε αναμνήσεις από την παιδική σας ηλικία;

Ξέρω πολύ καλά όλους αυτούς τους ανθρώπους, μια και ο πατέρας μου υπήρξε ένας από αυτούς, ήταν υπάλληλος του γραφειοκρατικού συστήματος μιας μικρής πόλης. Έμοιαζε πιο πολύ με δύο από τους κεντρικούς χαρακτήρες της ταινίας, για τους οποίους η καθημερινότητα, η ζωή γενικά ήταν μια αληθινή προσπάθεια. Για παράδειγμα, εάν είσαι δικαστής απομονώνεσαι πραγματικά από την τοπική κοινότητα, καθότι δεν είναι εύκολο να είσαι αντικειμενικός για κάποιον που τον γνωρίζεις καλά. Επομένως, όλοι αυτοί κοινωνικοποιούνται μεταξύ τους, κάτι που προκαλεί έναν αγώνα επιβολής δύναμης στον οποίο ο καθένας προσπαθεί να ταπεινώσει τους άλλους. Παρολαυτά η ταινία δεν βασίζεται στις μνήμες μου, είναι κάτι περισσότερο από όλο αυτό. Ο σεναριογράφος με τον οποίο συνεργάστηκα υπήρξε ένας από αυτούς τους ανθρώπους. Είναι γιατρός και στην Τουρκία για να πάρεις την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, θα πρέπει να δουλέψεις για τουλάχιστον δυο χρόνια σε απομακρυσμένα μέρη της Ανατολίας. Αυτός δούλεψε σε μια πόλη ακριβώς όπως απεικονίζεται στην ταινία, κι είχε μια παρόμοια εμπειρία με το περιστατικό της ιστορίας μας : μια δολοφονία ήταν η αιτία για να περάσουν μια ολόκληρη νύχτα ψάχνοντας το πτώμα.

Τουλάχιστον εκείνος θυμόταν καλύτερα που ήταν το πτώμα από τον δολοφόνο στην ταινία;

Όχι ιδιαίτερα. Δεν μπορούσε να θυμηθεί γιατί συνέβη ο φόνος ή που ήταν θαμμένο ακριβώς το πτώμα, όμως θυμόταν το όλο κλίμα. Το ότι βέβαια δεν θυμόταν τι είχε κάνει υπήρχε μέσα στο σενάριο πολλές φορές, όμως αλλάξαμε στη συνέχεια αρκετά σημεία του και ξαναγράψαμε το σενάριο, χρησιμοποιώντας επίσης και πολλές αναφορές από ιστορίες του Τσέχωφ.

Η ταινία σας φέρεται και ως παραλλαγή ταινιών νουάρ, διαθέτοντας και αρκετά χιουμοριστικά στοιχεία.

Δεν ξέρω αν πρόκειται για ταινία νουάρ, ή για κάτι παρόμοιο. Εμείς προσπαθήσαμε πρωτίστως να είμαστε όσο ρεαλιστικότεροι μπορούσαμε. Ούτε προσπαθήσαμε να είναι αστεία, παρόλο που αρκετές φορές η πραγματική ζωή μπορεί να γίνει πολύ αστεία.

Ο τίτλος της ταινίας σας επίσης παραπέμπει στα westerns, όπως και η δομή της φυσικά.

Ο τίτλος προήλθε από μια πραγματική αναφορά που έκανε ένας από τους οδηγούς στην αληθινή ιστορία. Όμως ακόμη κι αν μου αρέσει ο Σέρτζιο Λεόνε, δεν υπάρχει καμία αναφορά μες στο φιλμ γι’ αυτόν. Μπορεί και να είναι αυτή η ταινία ένα τουρκικό western, όμως δεν το έχω σκεφτεί ποτέ αυτό.

Η ταινία σας τελειώνει με τον ήρωα σας, τον κεντρικό σας χαρακτήρα, να λαμβάνει μια ιδιαίτερα αμφίσημη απόφαση. Τι είναι αυτό που τον οδηγεί σε εκείνο το σημείο;

Έχω τουλάχιστον πέντε λόγους για να σου δικαιολογήσω το τέλος, όμως δεν μπορώ να σου πω. Έβαλα προσεκτικά αυτούς τους πέντε λόγους σε εκείνο το σημείο, όμως πρέπει να χρησιμοποιήσεις τη φαντασία σου για να καταλάβεις. Έτσι «δουλεύει» η ζωή καμιά φορά, λαμβάνουμε πληροφορίες, συλλέγουμε τις λεπτομέρειες και μετά πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία μας για να μαντέψουμε το σωστό συμπέρασμα.

Έχετε αναφέρει ότι προσπαθήσατε να διατηρήσετε μια ρεαλιστική προσέγγιση στην ιστορία σας, όμως δείχνετε τον δολοφόνο, ενώ ψάχνει για το πτώμα, να βλέπει το θύμα ζωντανό, και στη συνέχεια να ακολουθεί συζήτηση με το φάντασμα ενόσω αυτό περιπλανιέται στην πόλη.

Ο δολοφόνος είδε το θύμα σε ένα όνειρο, και τα όνειρα είναι κομμάτι της ζωής, είναι ρεαλιστικά στοιχεία. Όσο για τους κατοίκους του χωριού που μιλούν με το φάντασμα, μετά από ένα φόνο γίνεται πάντα μια σχετική κουβέντα ειδικά σε μικρές πόλεις, η οποία είναι επίσης μέρος της πραγματικότητας, της όποιας πραγματικότητας της κάθε πόλης. Λατρεύουν τόσο τα μυστήρια και τις περιπτώσεις τους, ώστε μιλούν συνεχώς γι’ αυτά. Γύρισα πολλές σκηνές για το συγκεκριμένο κομμάτι, όμως η ταινία ήταν ήδη αρκετά μεγάλη σε διάρκεια.

Η ταινία σας διαθέτει ως επί το πλείστον μικρές συζητήσεις, έτσι πιστεύω ότι φροντίσατε ιδιαίτερα να μάθετε τι λένε ακριβώς οι άνθρωποι στην ιστορία σας.

Ακριβώς. Οι άνθρωποι των μικρών πόλεων είναι πολύ διαφορετικοί από εμένα. Σου δείχνουν ένα διαφορετικό κομμάτι της ζωής, και μαθαίνεις πολλά από αυτούς. Εάν ζεις αποκλειστικά στην πόλη, πιστεύω ότι χάνεις κάτι από τη ζωή.


ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Η αναζήτηση του πτώματος, σ' ένα είδος μακάβριου ρόουντ-μούβι, είναι για τον Τσεϊλάν η ευκαιρία να μιλήσει για τους ανθρώπους και τις σχέσεις τους και, μέσα απ' αυτές, για την κοινωνική και πολιτική κατάσταση που επικρατεί, καθώς και τα παιχνίδια εξουσίας.
Νίνος Φένεκ Μικελίδης, Ελευθεροτυπία

Εάν το «Κάποτε στην Ανατολία» μοιάζει με ιστορία φαντασμάτων, είναι γιατί αυτή η χούφτα ανδρών που ψάχνει για το πτώμα, είναι περισσότερο νεκροί παρά ζωντανοί -έχουν καταστρέψει τα παιδιά τους, είναι «μακριά» από τις γυναίκες τους, είναι γεμάτοι απογοητεύσεις. Επομένως, αυτό το μακρύ ταξίδι τους φέρνει πιο κοντά στον ίδιο τους τον εαυτό, ώστε να τον αντιμετωπίσουν.
Manohla Dargis, New York Times

Η ολονύκτια αναζήτηση ενός χαμένου πτώματος, θα λειτουργήσει σαν μια οδυνηρή αυτοψία του ανθρώπινου ψυχισμού. Το «Κάποτε στην Ανατολία», με την πανέμορφη, εξαιρετική φωτογραφία του, καθώς και το ιδιαίτερο χιούμορ που διαθέτει, είναι το νέο, ζοφερό, στοχαστικό και άκρως διεισδυτικό δημιούργημα του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν.
Justin Chang, Variety

Ο Τσεϊλάν είναι ένας πονηρός και συνάμα τολμηρός καλλιτέχνης που μπορεί και «ζωγραφίζει» στη μεγάλη οθόνη. Με τη καινούρια του ταινία, ένα άγριο αριστούργημα υψηλής αισθητικής, προκαλεί τον εαυτό του, εμάς, το κοινό, σε αυτό το μακρόσυρτο, αυστηρά δομημένο πορτρέτο μιας μέρας και μιας νύχτας της ζωής μιας αστυνομικής έρευνας για ένα φόνο.
Dave Calhoun, Time Out London

Ο Τσεϊλάν δεν βιάζεται να αποκαλύψει πληροφορίες για την ιστορία του. Απαιτεί από τον θεατή να συλλέξει τα επιμέρους στοιχεία και να τα ερμηνεύσει στο σωστό πλαίσιο. Το τέλος όμως σε αποζημιώνει και η υπομονή σου ξεπληρώνεται. Η τελική έκβαση είναι συναρπαστική και λειτουργεί ως ένα βαθιά διορατικό πορτρέτο της ισοπεδωμένης τουρκικής πολιτιστικής και κοινωνικής πραγματικότητας.
Dan Fainaru, Screen Daily

Η άκαμπτη, μυστηριώδης ομορφιά των τοπίων της Ανατολίας, ένας αρχαίος κόσμος της φύσης που οι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν ακόμη και χωρίς της βοήθεια μιας αστραπής, ξεδιπλώνεται μέσα από τα υψηλής αισθητικής πλάνα του Τσειλάν. Πρόκειται για ένα κρυμμένο συναίσθημα οικειότητας σε κάθε σκηνή της ταινίας.
Deborah Young, The Hollywood Reporter

Η αργόσυρτη σπουδή του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν πάνω στην διερευνητική παρατήρηση και την αστυνομική γραφειοκρατία, γέννησε την ταινία «Κάποτε στην Ανατολία», όπου το «Zodiac» του Ντέιβιντ Φίντσερ συναντά την «Αστυνομία, Ταυτότητα» του Κορνέλιου Πορουμπόιου.
Eric Kohn, IndieWire