Pame Cinema -

“23 … 32 … 41 … Για ένα τανγκό…”

Το Before Midnight είναι η τρίτη στη σειρά ταινιών του Richard Linklater, οι οποίες διαδραματίζονται κάθε 9 χρόνια, με πρωταγωνιστές τους Ethan Hawke και Julie Delpy. Έχουν να κάνουν με την τυχαία τους συνάντηση και την κοινή τους (κι όχι μόνο) πορεία στη διάρκεια του χρόνου. Οι ήρωες συνεχίζουν κανονικά την ζωή τους ανεξάρτητα από τους παρατηρητές (εμάς) κι ο φακός μας δίνει snapshot της ζωής τους. Είναι ένα άκρως ενδιαφέρον φιλμικό πείραμα καθώς η περιοδικότητα του φιλμικού και του πραγματικού χρόνου ταυτίζεται. Είναι 9 χρόνια.

Με αφορμή το τυχαίο της συνάντησης των χαρακτήρων και της ερωτικής τους ιστορίας ο σκηνοθέτης (και συν-σεναριογράφος μαζί με τους δυο πρωταγωνιστές) φτιάχνει έναν “διαλεκτικό καμβά” κοινωνικών, υπαρξιακών, φιλοσοφικών αναζητήσεων και προβληματισμών των εκάστοτε ηλικιών. Κι όλα αυτά συμβαδίζουν με την “ωρίμανση” χαρακτήρων, πρωταγωνιστών αλλά και των ίδιων των δημιουργών.

O Richard Linklater είναι από τους πιο ενδιαφέροντες κινηματογραφιστες την τελευταίας 20ετίας. Έχοντας γυρίσει, μεταξύ άλλων, την εμβληματική ταινία της slacker generation (“Slacker”), μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και φιλοσοφημένες teen movies (“Dazed and Confused”), μια από τις κορυφαίες (και υποτιμημένες) ταινίες των 00’s – το πρωτοποριακό animation “Waking Life” και την (προς το παρόν) τριλογία των Before Sunrise, Before Sunset, Before Midnight.

Το τελευταίο θα ήταν λάθος να θεωρηθεί το τυπικό sequel με την έννοια που το έχουμε συνηθίσει, δηλαδή της καταναγκαστικής συγκέντρωσης οικείων χαρακτήρων μιας ταινίας για “να κάνουμε μια απ’τα ίδια, να το ζορίσουμε για να βγει το ίδιο αποτέλεσμα”. Ενώ αποτελεί συνδετικό κρίκο με τις δυο προηγούμενες ταινίες μπορεί κάλλιστα να σταθεί αυθυπόστατη, ανεξάρτητη και να έχει δική της πνοή, όπως και οι δυο προηγούμενες αυτής. Δεν χαρίζεται σε κλισέ, τους “κλείνει το μάτι” και προσπερνάει. πχ. αν τη στιγμή που ο Ethan Hawke λοξοκοιτούσε την νεότερη Ariane Labed πόσο εύκολα θα μπορούσε να πάρει άλλη τροπή και να εξελιχθεί διαφορετικά η ιστορία.

Αντίθετα η ταινία σε πνίγει με την ωμή και επικίνδυνα αληθινή μελέτη χαρακτήρων. Δίνει χωρίς να ωραιοποιεί το κατά πόσο μπορεί να διατηρήσει κανείς την ακεραιότητα των “πιστεύω” του σε μια διαπροσωπική σχέση, τους συμβιβασμούς και την χαλιναγώγηση που γίνονται σε αυτά τα “πιστεύω” για να μπορέσει η εν λόγω σχέση να είναι βιώσιμη. Όλα αυτά δίνονται με ένα πραγματικά αριστοτεχνικό σενάριο, χωρίς κενά. Δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα ή να βαρεθείς, έχει τη διαρκή προσοχή σου και τη διαρκή ταύτισή σου με το πόσο ρεαλιστικά μπορεί να παρουσιάζεται. Οι, ατελείωτοι μεν απολαυστικότατοι δε, διάλογοι είναι μεν σε πρώτο πλάνο, χωρίς όμως να υστερεί η “κινηματογραφικότητα” του έργου.

Η Έλλάδα, και δη η Μεσσηνία, έχει την τιμητική της καθώς διαδραματίζεται εξ ολοκλήρου στον μεσσηνιακό νομό. Καλαμάτα, Πύλος, Καρδαμύλη και Κορώνη ήταν το φόντο των εκτεταμένων μονοπλάνων του Richard Linklater. Είναι όμως από τις λίγες, γυρισμένες στην Ελλάδα, ξένες παραγωγές που δεν την χρησιμοποιούν σαν καρτ ποστάλ ή αφορμή για φολκλόρ μαθήματα ελληνικής ιστορίας και γεωγραφίας. Είναι όλα εκεί: αρχαία μνημεία και φιλόσοφοι, συζητήσεις για την Επίδαυρο (σεναριακή συνεισφορά του Ethan Hawke, μιας και εκεί είχε παίξει προ τετραετίας;), σύγχρονη πολιτική κατάσταση και σαρκασμό με την εκτός Ελλάδος εντύπωση μιας χώρας έτοιμης για χρεοκοπία ή επανάσταση. Όλα τα παραπάνω παίρνουν τον χρόνο που τους αναλογεί, αποτελούν ιδανικό φόντο, αλλά ποτέ δεν επισκιάζουν την ιστορία.

Από το σύνολο του καστ έχουμε εξαιρετικές ερμηνείες. Συμμετέχουν επίσης πέρα από την προαναφερθήσα Ariane Labed, η σκηνοθέτης Αθηνά Τσαγγάρη η οποία κάνει τη δεύτερη υποκριτική της εμφάνιση. Η πρώτη ήταν στο Slacker, το ντεμπούτο του Richard Linklater, κι υπήρξε η αφορμή για να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Επανεμφανίζεται μετά από 40 χρόνια (!) αποχής από τον κινηματογράφο και η Ξένια Καλογεροπούλου σε έναν ειδικού βάρους ρόλο.

Μια ταινία σχεδόν αριστούργημα, σίγουρα στις καλύτερες της χρονιάς και όχι μόνο.

Βαθμολογία: 9 στα 10

Πριν τα Μεσάνυχτα (Before Midnight) – Κριτική