Μια γυναίκα που αποπειράται να αυτοκτονήσει ένα κρύο πρωινό στη Βέρνη, το βιβλίο ενός Πορτογάλου συγγραφέα μέσα στο παλτό της κι ένα εισιτήριο τρένου για τη Λισαβόνα κρυμμένο μέσα στις σελίδες του ανατρέπουν ολοκληρωτικά τη συμβατή καθημερινότητα του καθηγητή Λατινικών, Ράιμουντ Γκρεγκόριους (Τζέρεμι Άιρονς). Χωρίς κι ο ίδιος σχεδόν αν το συνειδητοποιήσει, βρίσκεται απρόσμενα στη Λισαβόνα να αναζητά τα ίχνη ενός Πορτογάλου γιατρού και συγγραφέα, του Αμαντέου ντε Πράντο. Ακολουθώντας τα ίχνη του, ο Ράιμουντ θα ανακαλύψει ένα τραγικό ερωτικό τρίγωνο με φόντο το πιο σκοτεινό κομμάτι της σύγχρονης Πορτογαλικής ιστορίας, κατά τη δικτατορία του Αντόνιο Σαλαζάρ. Ένα μυστηριώδες πάζλ, γεμάτο πολιτική αλλά και συναισθηματική ένταση, θα παρασύρει τον Ράιμουντ σε ένα προσωπικό ταξίδι πέρα από το χρόνο, που πραγματεύεται θεμελιώδη υπαρξιακά ερωτήματα αλλά και την πραγματικότητα του έρωτα, ο οποίος μπορεί ανά πάσα στιγμή να εμφανιστεί απρόσκλητος.

Η ΤΑΙΝΙΑ

Ο Δανός σκηνοθέτης Μπίλι Όγκουστ και ο βραβευμένος με Όσκαρ Τζέρεμι Άιρονς συναντιούνται ξανά στη Λισαβόνα, είκοσι χρόνια μετά ‘Το Σπίτι των Πνευμάτων’, για να διηγηθούν ένα διαφορετικό ταξίδι: το ταξίδι ενός άντρα που ενώ έχει ουσιαστικά παραιτηθεί από τη ζωή του, μετά από μία τυχαία και μυστηριώδη συνάντηση αλλάζει την πραγματικότητά του μέσα σε μια στιγμή.

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομότιτλο μπεστ σέλερ του βραβευμένου Ελβετού συγγραφέα, Πασκάλ Μερσιέ, που αποτελεί ένα από τα πιο επιτυχημένα γερμανόφωνα μυθιστορήματα των τελευταίων ετών: έχει μεταφραστεί σε 15 γλώσσες, μεταξύ των οποίων και η ελληνική (εκδόσεις Ψυχογιός - 2006), έχει σημειώσει πωλήσεις σε περισσότερες από 30 χώρες ενώ, μόνο στη Γερμανία, έχει πουλήσει πάνω από 1,8 εκατομμύρια αντίτυπα. Οι παραγωγοί φιλοδοξούσαν να δημιουργήσουν μια κινηματογραφική μεταφορά αντάξια των ταινιών ‘Ο Άγγλος Ασθενής’ και ‘Σφραγισμένα Χείλη’ και γι’ αυτό φρόντισαν να εξασφαλίσουν κάποια από τα μεγαλύτερα ονόματα του σύγχρονου κινηματογραφικού στερεώματος: πέρα από τον Μπίλι Όγκουστ στη σκηνοθεσία και τον Τζέρεμι Άιρονς στον πρωταγωνιστικό ρόλο, το έργο διανθίζεται από τις ερμηνείες των διεθνώς αναγνωρισμένων ηθοποιών Μαρτίνα Γκέντεκ (‘Οι Ζωές των Άλλων’), Μπρούνο Γκανζ (‘Η Πτώση’), Μελανί Λοράν (‘Οι Πρωτάρηδες’), Λένα Όλιν (‘Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι’), Μπέργκχαρτ Κλάουσνερ (‘Η Λευκή Κορδέλα’), Όγκουστ Ντίελ (‘Άδωξοι Μπάσταρδη’), Κρίστοφερ Λι και Σαρλότ Ράμπλινγκ.

Τα γυρίσματα του έργου ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2012 στη Βέρνη της Ελβετίας και συνεχίστηκαν για επτά εβδομάδες στη Λισαβόνα, η οποία αποτελεί και το σημείο αναφοράς της ταινίας. Το έργο δείχνει μια Λισαβόνα διαφορετική από τις τουριστικές καρτ-ποστάλ: τα αθέατα δαιδαλώδη σοκάκια αλλά και τα επιβλητικά κτίρια της Πορτογαλικής πρωτεύουσας φιλοξενούν τόσο τις σύγχρονες σκηνές του έργου όσο και τις σκηνές από τη δικτατορική Πορτογαλία του Σαλαζάρ. Χωρίς ακρότητες κινηματογραφικής αναπαράστασης των διαφορετικών χρονικών περιόδων, με ενιαία χρωματική και αισθητική αντιμετώπιση των χώρων, ο διευθυντής φωτογραφίας Φίλιπ Ζούμπραν δείχνει μια άλλη πλευρά της Λισαβόνας, που ταυτόχρονα υπογραμμίζει τη συναισθηματική εξέλιξη του έργου, πάντα με τη βοήθεια της πρωτότυπης μουσικής από τη διακεκριμένη γερμανίδα συνθέτρια Ανέτ Φοκς.


ΤΙ ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ…

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΑΣΚΑΛ ΜΕΡΣΙΕ
Όταν πρωτοείδα την ταινία, η οθόνη γέμισε με τις εικόνες που είχα φανταστεί γράφοντας το βιβλίο. Από την πρώτη κιόλας σκηνή έχασα επαφή με το χρόνο και όταν τέλειωσε το έργο δυσκολεύτηκα να επιστρέψω στην πραγματικότητα. Η ιστορία εξελίσσεται μέσα από εικόνες με μεγάλη ποιητική δύναμη και μεταφέρει τους θεατές σε μια μακρινή Πορτογαλία. Η πλοκή του έργου διαφέρει κάπως από αυτή του βιβλίου, όπως είναι αναμενόμενο αφού πρόκειται για διαφορετικά μέσα με άλλη λογική. Η ψυχολογική διαδρομή όμως είναι η ίδια, καθώς και το βάθος των χαρακτήρων. Πιστεύω ότι ο Μπίλι Όγκουστ δημιούργησε ένα φιλοσοφικό φιλμ που πραγματεύεται παγκόσμια υπαρξιακά ερωτήματα. Όταν τέλειωσε η προβολή, το πρώτο που ρώτησα ήταν «πότε μπορώ να το ξαναδώ;».

Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ, ΜΠΙΛI ΟΓΚΟΥΣΤ
Το μυθιστόρημα του Πασκάλ Μερσιέ με είχε συνεπάρει από την πρώτη φορά που το διάβασα, πριν από επτά χρόνια, οπότε όταν η εταιρεία παραγωγής Studio Hamburg μου πρότεινε να αναλάβω τη σκηνοθεσία, δέχτηκα αμέσως. Ο Τζέρεμι Άιρονς ήταν από την αρχή η πρώτη μου επιλογή, γιατί συνδύαζε όλα τα απαραίτητα για το ρόλο στοιχεία, και χρειάστηκαν μόνο δύο μέρες αφού του στείλαμε το σενάριο για να μας απαντήσει θετικά. Χάρηκα που ξαναβρέθηκα μαζί του στη Λισαβόνα μετά από 20 χρόνια, πόσο μάλλον που αυτή τη φορά η Λισαβόνα έπαιζε ένα κεντρικό ρόλο στην ιστορία – ενώ στο ‘Σπίτι των Πνευμάτων’ την είχαμε «χρησιμοποιήσει» για να αναπαραστήσουμε τη Χιλή. Το ‘Νυχτερινό Τρένο για τη Λισαβόνα’ περιγράφει ένα ταξίδι, αλλά και τα γυρίσματα της ταινίας ήταν επίσης ένα προσωπικό ταξίδι για μένα, γιατί κάθε μέρα μάθαινα κάτι καινούριο, επαναπροσδιόριζα, κατάφερνα να αποκτώ μια άλλη οπτική γωνία, πάντα με τη βοήθεια των ηθοποιών.

Ο ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ, ΤΖΕΡΕΜΙ ΑΪΡΟΝΣ
Πριν καν διαβάσω το βιβλίο, και μόνο από το σενάριο, δέχτηκα να συμμετέχω στην ταινία: σημαντικό ρόλο έπαιξε η Λισαβόνα, που είχα λατρέψει στα γυρίσματα της ταινίας ‘Το Σπίτι των Πνευμάτων’, αλλά και το γεγονός ότι το ‘Νυχτερινό Τρένο για τη Λισαβόνα’ είναι μια ασυνήθιστη ταινία, χωρίς εκρήξεις, από αυτές που λίγοι παραγωγοί επενδύουν στις μέρες μας. Ο ρόλος μου είναι ιδιαίτερα εσωστρεφής, η δράση συμβαίνει κυρίως μέσα στο μυαλό του, κι αυτό ήταν μεγάλη πρόκληση για μένα, γιατί εμείς οι ηθοποιοί θέλουμε να κάνουμε πολλά, και χρειάζεται μεγάλη πειθαρχία για να κάνεις λίγα. Ο χαρακτήρας μου μού θύμισε μια προσωπική επαγγελματική καμπή που πέρασα στα τριάντα μου, όταν παραιτήθηκα από μια ταινία για να κάνω μία άλλη. Αυτή η απόφαση θα μπορούσε να είχε καταστρέψει την καριέρα μου, παρ’όλα αυτά το ρίσκαρα. Όταν παίρνεις τέτοιες αποφάσεις αισθάνεσαι ότι είσαι ο κυρίαρχος της μοίρας σου, και το να μη φοβάσαι είναι για μένα ένα από τα βασικά στοιχεία που πρέπει να έχει ένας ηθοποιός.