Ένας άνθρωπος με κουστούμι έρχεται από το δάσος στην πόλη και διηγείται στους ανθρώπους που συναντάει την ιστορία του. Κάθε φορά η ιστορία του ηχεί διαφορετικά, ενώ οι πρωταγωνιστές της ιστορίας του με την κάθε επανάληψή της αλλάζουν συμπεριφορά και χαρακτήρα. Θα φανταζόταν κανείς, με μία επιφανειακή ματιά, ότι πρόκειται απλά για έναν ψεύτη. Ωστόσο αυτή η ερμηνεία είναι ελλιπής και φυσικά δεν περικλείει όλα αυτά, που θέλει να πει ο σκηνοθέτης. Πρωταγωνιστής της ιστορίας του μυστηριώδους άνδρα είναι ο Ζαν, ένας τοπικός ήρωας, αντάρτης της Αντίστασης, που τιμάται πολύ από τους κατοίκους της πόλης. Ο άνδρας με το κουστούμι, που αυτοαποκαλείται Μπορίς, ή «Ουκρανός», ή και Ζαν, καταλήγει στο κάστρο όπου ζει η οικογένεια του πραγματικού Ζαν, περιπλανάται στους διαδρόμους του κάστρου και συνομιλεί με τους παράξενους κατοίκους του... 

Η ταινία που ανέτρεψε την έννοια της πραγματικότητας
Ένας ψεύτης που γνωρίζει την αλήθεια και προσπαθεί να την κρύψει μα κάθε τρόπο
Μία αινιγματική κι ελκυστική ιστορία που ανυψώνει τη σεξουαλική απελευθέρωση
Μία καλλιτεχνική προσέγγιση της φρίκης του Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Η ταινία είναι ένα αριστούργημα, μία εξερεύνηση στην πράξη της αποκρυπτογράφησης της αλήθειας από το ψέμα
Τίποτα δεν έχει μείνει ίδιο. Η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος, η μουσική, η ίδια μας η ζωή, εξελίσσεται κάθε μέρα. Κάθε πρωτοπόρος έμοιαζε τρελός όταν έκανε το ένα βήμα παραπάνω. Η τρέλα είναι η νέα πραγματικότητα.

Η ταινία “The man who lies” -δημιούργημα ενός από τους πλέον συζητημένους συγγραφείς, του Αλέν Ρομπ Γκριγιέ, του πατέρα του Νέου Μυθιστορήματος- αποτελείται από νοήματα που μονίμως ξεγλιστρούν μέσα από τα κενά των αναμνήσεων. Ένας άντρας, ιστορίες που αλλάζουν και χαρακτήρες που ξετυλίγονται μέσα σε ένα ψέμα που δε φαντάζει ψεύτικο. Ένας μυστηριώδης άντρας που παίρνει τη θέση κάποιου άλλου, κάποιων άλλων, δανείζεται ιστορίες και ταυτότητες. Μια περιπλάνηση που καταλήγει να απέχει πολύ από την πραγματικότητα, τόσο που δε μπορεί να ισχύει. Μια ψυχή τραυματισμένη κρυμμένη πίσω από μάσκες. Τόσες πολλές μάσκες που δε μπόρεσαν παρά να τον κρύψουν πίσω τους μια και καλή.

Μια ιστορία με πλοκή που περιμένει την κορύφωση, ίντριγκα που θέλει να ξεπλυθεί και η συνείδηση του καθενός, έρμαιο της υποκειμενικότητας και της λογικής που κάπου περιμένει να βρει τη θέση της. Η ταινία καθορίζει τη δική της πραγματικότητα, μια πραγματικότητα τύπων όπου μέσα στην αφηγηματική δομή ο καθένας ζει μια άλλη εμπειρία, παρά την ασυναίσθητη και λογική ιστορία που θα προέκυπτε από μια υποκειμενική αλήθεια.

Κενοί χώροι, που δε θυμίζουν τίποτα ρεαλιστικό κι όμως μοιάζουν με εικόνα από κάμερα, αυτή ήταν η ειδικότητα του Γκριγιέ. Δούλεψε πάνω σε έννοιες, έκανε τη λογοτεχνία ένα μέρος γεμάτο με δυνατότητες, με πειράματα. Κάθε τι άξιζε να το ερευνήσεις, να το μετατοπίσεις. Χαρακτήρες και αφήγηση που είχαν όριο το άπειρο και μια γραμμικότητα που έσβηνε. Ο Γκριγιέ δούλεψε πάνω στο –όπως εκείνος το ονόμασε- κινηματογραφικό μυθιστόρημα που ήταν ένας τύπος γραφής που προσομοίωνε την επίδραση μιας ταινίας κατά την παρακολούθηση και την ερμηνεία της. Μετά την πρώτη κινηματογραφική συνεργασία του με τον Αλέν Ρενέ στο «Πέρυσι στο Μάριενμπαντ» του 1961, άρχισε να ασχολείται με ταινίες.

Ακολούθησε την οπτική του Νέου Μυθιστορήματος που έθετε τις βάσεις για μια πιο ελεύθερη αντισυμβατική γραφή. Οι ταινίες του Γκριγιέ βασίζονται στον εσωτερικό χρόνο, αφού όλοι εστιάζουμε σε διαφορετικά αισθητήρια με διαφορετικούς τρόπους ανακατασκευάζοντας την «πραγματικότητα» στη δική μας υποκειμενικότητα. Προσπάθησε να προσαρμόσει τις ταινίες του στα λογικά πλαίσια, μέσω των οποίων ο θεατής θα έπρεπε να κατανοήσει την αφηγηματική δομή ταυτόχρονα με την ορθολογική του κατανόηση μιας αντικειμενικής πραγματικότητας.

Όλα τα στοιχεία της αφαίρεσης μέσα σε μια δομή σχεδόν γεωμετρική. Χαρακτηριστικοί ήταν οι στίχοι που άνοιγαν το αριστούργημά του «Jealousy» που έμοιαζαν με αρχιτεκτονικό διάγραμμα «Τώρα η σκιά της στήλης –η στήλη που υποστηρίζει τη νοτιοδυτική γωνία της οροφής- χωρίζει τον αντίστοιχο διάδρομο της βεράντας σε δύο ίσα μέρη»

Ο ίδιος έλεγε πως διάλεγε στοιχεία που απλοποιούσε τη σημασία τους σε επίπεδο σημαντικών αντικειμένων. Δίνοντάς τους μια πιο αγνή μορφή σε ένα νέο σύστημα εννοιών. Ήταν σημαντικό για κάθε εικόνα του να παίρνει την αγνή μορφή εννοιών και στοιχείων και να δημιουργεί νέους συμβολισμούς για να επικοινωνεί και να δημιουργεί κάτι νέο. Χρησιμοποιούσε την ποπ κουλτούρα ως δημιουργικό υλικό για την παραγωγή κάτι νέου ώστε να περάσει κάποιο μήνυμα.

Οι ταινίες του Γκριγιέ είναι μια μίξη ήχων, εικόνων, καθημερινής ζωής, που συνέθεταν τη φαινομενική εμπειρία που μοιάζει αληθινή. Όλοι εστιάζουμε σε διαφορετικά αισθητήρια με διαφορετικούς τρόπους ανακατασκευάζοντας την «πραγματικότητα» στη δική μας υποκειμενικότητα.Μια ταινία του μπορεί να αλλάξει υποκειμενικότητες παίζοντας με τους ήχους, τις εικόνες και τις ακολουθίες με σκοπό να παρουσιάσει όχι μια αντικειμενική πραγματικότητα αλλά μια υποκειμενική εμπειρία. Έτσι η ταινία καθορίζει τη δική της πραγματικότητα, μια πραγματικότητα τύπων όπου μέσα στην αφηγηματική δομή ο καθένας ζει μια άλλη εμπειρία παρά την ασυναίσθητη και λογική που θα προέκυπτε από μια υποκειμενική αλήθεια.

Πού θα ήταν ο κινηματογράφος αν δεν είχαν υπάρξει τέτοιοι χαρακτήρες; Οι οθόνες της σύγχρονης εποχής γεμίζουν με έργα και σημασίες που υπάρχουν στα μυαλά ανθρώπων της γενιάς. Κάποιος σκέφτηκε πέρα από αυτό, σε εποχές που τα μάτια δε κοιτούσαν στο πλάι.

Ο εφήμερος ψυχισμός του δράματος της ταινίας “The man who lies” διέπεται από ειρωνικό ερωτισμό, σαδο-μαζοχισμό και φροϋδισμό. Φροϋδικό είχε χαρακτηρίσει τον Γκριγιέ και η πρώην γυναίκα του, Κάθριν Γκριγιέ για τη σεξουαλική του νοοτροπία, κάτι που έκανε έντονη αντίθεση με την εικόνα του σεξουαλικού στοιχείου στα έργα του. Η ίδια είχε πει χαρακτηριστικά πως της είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον πως ήταν ένας άντρας που είχε τον απόλυτο έλεγχο. «Από την αρχή ήξερα τι τον ερέθιζε: η σκληρότητα».

Ο Γκριγιέ είχε παραδεχτεί πως οι χαρακτήρες ήταν πολύ επηρεασμένοι από τον ίδιο, πολλές φορές ταυτισμένοι. Σε συνέντευξή του είχε πει πως στο βιβλίο του “The Voyers” του 1955, η μόνη διαφορά που είχε από τον χαρακτήρα του ήταν πως δεν είχε σκοτώσει τη γυναίκα. «Ένας ψυχοθεραπευτής μου είχε πει πως θα ήταν χρήσιμο να γράψω το διήγημα ώστε να μη προβώ στον φόνο» είχε πει χαρακτηριστικά.

Στα έργα του, έργα που συζητήθηκαν –και ακόμα μελετώνται από τους σύγχρονους- κυρίως λόγω του προκλητικού τους στοιχείου, η Κάθριν δήλωσε απογοητευμένη από την πραγματικότητα του συγγραφέα, χαρακτηρίζοντάς τον ως έναν «αφέντη» που έδειχνε έλεος στο θύμα του.

Έχει ενδιαφέρον να δει κανείς το εξωτερικό του καθενός, αυτό που είναι το πρώτο δείγμα. Η εικόνα, που όλα περιστρέφονται γύρω της, αυτή η ίδια πρόσοψη είναι τόσο διαφορετική από όλα όσα περικλείει. Κάθε αλήθεια και κάθε ψέμα είναι διαφορετικά σε ένα ζευγάρι μάτια.


Η ανάμνηση ανήκει στην φαντασία
Δεν είναι δυνατή η επικοινωνία παρά μονάχα μέσω της μορφής.
Αν δεν υπάρχει μορφή δεν μπορείς να δημιουργήσεις συναίσθημα στον θεατή
"ALAIN ROBBE-GRILLET "

Ως συνέπεια η αλήθεια της ταινίας είναι η νέα λογική, βασισμένη στην διατήρηση των αντιφάσεων και στην συνεχή παραγωγή νοημάτων μέσω τν εννοιολογικών παρεκκλίσεων
"Carol J. Murphy THE FRENCH REVIEW"

Διεθνές Φεστιβάλ Βερολίνου 1968
IWG Golden Plaque στον Αλέν Ρομπ Γκριγιέ
Silver Berlin Bear στον Jean-Louis Trintignan