Μια φτωχογειτονιά της Αθήνας, ο Ασύρματος, είναι το κέντρο του κόσμου για τους ανθρώπους που ζουν εκεί, και προσπαθούν με κάθε τρόπο να ξεφύγουν απ’ τη φτώχεια και την ανέχεια. Ο Ρίκος, που μόλις αποφυλακίστηκε, προσπαθεί να βγάλει χρήματα, την ίδια στιγμή που η αγαπημένη του βλέπει άλλους άνδρες, και ο αδερφός της προσπαθεί να συνεισφέρει στα οικονομικά της οικογένειας. Ο Ρίκος θα σκαρφιστεί μια δουλειά αλλά θα ξοδέψει τα συγκεντρωμένα χρήματα. Ένας από τους «συνεταίρους» του θα αυτοκτονήσει. Ο Ρίκος, η αγαπημένη του και ο αδερφός της, ηττημένοι και απογοητευμένοι εξαιτίας των προσδοκιών που δεν ευοδώθηκαν ποτέ, θα αναγκαστούν να συμβιβαστούν με την ωμή πραγματικότητα.

2011 - Επετειακή επανέκδοση 50 χρόνων
Η ταινία θα προβληθεί αποκλειστικά στον κινηματογράφο "ΖΕΦΥΡΟ", τιμώντας την περιοχή των Άνω Πετραλώνων, που είναι η περιοχή όπου γυρίστηκε η ταινία.
Την εβδομάδα κυκλοφορίας της θα διοργανώσουμε παράλληλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Η ΘΡΥΛΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗ

2 ΒΡΑΒΕΙΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 1961
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
Β’ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΡΟΛΟΥ-ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ

ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΝΕΟΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΠΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ!

ΜΕ ΤΗΝ ΑΞΕΧΑΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗ ΣΕ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΤΑΣΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΚΩΣΤΑ ΚΟΤΖΙΑ

Πρόκειται για μια ταινία γυρισμένη πάνω στα νεορεαλιστικά πρότυπα, με ένα πολύ δυνατό καστ ηθοποιών, η οποία εντυπωσίασε λόγω της ευαίσθητης σκηνοθετικής ματιάς του Αλέκου Αλεξανδράκη και των δυνατών κοινωνικών μηνυμάτων της.


Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: ΑΛΕΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗΣ
Στη νεορεαλιστική σάτιρα του ΚΩΣΤΑ ΚΟΤΖΙΑ και του ΤΑΣΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ
Βοηθός Σκηνοθέτη-Μοντάζ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ
Οπερατέρ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΥΛΗΣ
Φωνοληψία: ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΑΪΡΑΚΤΑΡΗΣ
Σκηνικά: ΤΑΣΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ
Μακιγιάζ: Ν. ΒΑΡΒΕΡΗΣ
Μακέτες τίτλων: Α. ΑΛΑΓΙΑΝΝΗΣ
Διευθυντής Εργαστηρίων: RICHARD FISCH
Τεχνικός εργαστηρίων: Μ. ΧΑΤΖΙΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, Π. ΖΑΧΑΡΙΟΥ, Κ. ΤΣΑΠΙΔΗΣ
Φωτογράφος: Σ. ΒΕΔΟΥΡΑΣ
Φροντιστής: ΕΡΡΙΚΟΣ ΚΑΛΟΥΤΑΣ
Ηλεκτρολόγοι: Κ. ΚΑΡΑΝΑΣΟΣ, Σ. ΣΑΒΒΑΣ
Μηχανικός ήχου: Ν. ΔΕΣΠΟΤΙΔΗΣ
Τεχν. Φωνοληψίας: Δ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Μουσική: ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ
Οργάνωση-Δ/νση Παραγωγής: ΑΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ
Στίχοι Τραγουδιών: ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ "ΒΡΕΧΕΙ ΣΤΗ ΦΤΩΧΟΓΕΙΤΟΝΙΑ"
Τραγούδι: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗΣ
Η ταινία γυρίστηκε στο Studio Alfa
Φωτογραφία: ΔΗΜΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ
Πρωταγωνιστούν: ΑΛΕΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗΣ, ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ, ΑΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ, ΑΛΕΚΑ ΠΑΪΖΗ, ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΟΥΣΤΑΚΑ, ΣΑΠΦΩ ΝΟΤΑΡΑ, ΓΙΑΝΝΑ ΟΛΥΜΠΙΟΥ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΝΔΡΟΝΙΔΗΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΥΛΩΝΑΣ, Κ. ΜΠΑΛΑΔΗΜΑΣ, Γ. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ, Λ.ΚΟΤΣΙΡΗΣ, ΔΑΡΕΙΟΣ, Ε. ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΟΥ, Κ. ΜΑΝΙΟΥΔΑΚΗΣ, Α. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, Γ. ΤΖΩΡΤΖΗΣ
Σε πρώτη τους εμφάνιση: ΣΠΥΡΟΣ ΜΟΥΣΟΥΡΗΣ, ΗΛΕΚΤΡΑ ΚΑΛΑΜΙΔΟΥ, ΑΛΕΚΟΣ ΠΕΤΣΟΣ

Η ΤΑΙΝΙΑ
Μια ταινία που έχει αφήσει ιστορία στον Ελληνικό Κινηματογράφο! Μια από τις λίγες ελληνικές ταινίες που γυρίστηκαν στο ύφος του Ιταλικού Νεορεαλισμού, πολιτικά και κοινωνικά φορτισμένη, άψογη ηθογραφία των φτωχότερων περιοχών της Αθήνας, επεισοδιακή στην πρώτη προβολή της και χτυπημένη βαριά από τη λογοκρισία της εποχής…

Ο Αλέκος Αλεξανδράκης, εδώ στο ρόλο του σκηνοθέτη, αναλαμβάνει να δείξει μια Αθήνα πολύ μακριά από την «επίσημη», ωραιοποιημένη και «τουριστική» εικόνα της. Δημιούργησε μια ταινία, που φαινόταν, το λιγότερο Αριστερή, και εξαγρίωσε τους λογοκριτές που την είδαν ως κομμουνιστική προπαγάνδα ενώ θεωρούσαν και απαράδεκτο να αφήνεται να βγαίνει προς τα έξω μια αληθινή, ωμή, ρεαλιστική και πικρή εικόνα της Ελλάδας, αλλά πέρα για πέρα υπαρκτή…

Οι χαρακτήρες στην ταινία είναι αντι-ήρωες, υποφέρουν, δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, είναι πάμπτωχοι, απόκληροι της κοινωνίας, μικροκακοποιοί -όμως υπάρχουν. Είναι εκεί, όσο κι αν ήθελε να τους αγνοήσει η κοινωνία και η αυτάρεσκη αστική τάξη. Σε μια πάρα πολύ δύσκολη εποχή πολιτικής και οικονομικής κρίσης, με πρωτοφανή φαινόμενα έξαρσης της φτώχειας και της ανεργίας, οι χαρακτήρες αυτοί δίνουν το δικό τους παρόν, διεκδικούν κι αυτοί μια θέση στο όνειρο, ένα όνειρο που φαίνεται να έχει φτιαχτεί μόνο για άλλους…

Ο Αλεξανδράκης σκηνοθετεί με μέτρο αυτή την εξαιρετικά δυσμενή εικόνα. Δεν είναι ούτε μελοδραματικός ούτε απόλυτα συναισθηματικός. Διαχειρίζεται την εικόνα με ανθρωπιά, αγάπη, αξιοπρέπεια και έτσι αφήνει να διαφανεί η απίστευτη τραγικότητα της ζωής τους, η ματαιότητα των ονείρων τους, η σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν, οι άθλιες συνθήκες, η μιζέρια, οι κοινωνικές ανισότητες που υφίστανται, οι διαφορετικές ευκαιρίες, η κοινωνική αδικία, η απελπισία τους και το αδιέξοδό τους. Αυτό φυσικά ενόχλησε πολύ εκείνη την εποχή και η ταινία συνάντησε σθεναρή αντίδραση κατά την κυκλοφορία της. Η αρχική εμφάνιση της ταινίας στις αίθουσες προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, καθώς, σύμφωνα με τον υφυπουργό τύπου της ΕΡΕ Τριανταφυλλάκο δυσφημούσε την εικόνα της ευημερούσας Ελλάδας. Σε συνέντευξή του στα «Νέα» ο Αλέκος Αλεξανδράκης είχε πει: «H "Συνοικία το όνειρο" λογοκρίθηκε και ένας αστυνομικός διευθυντής, που σταμάτησε την προβολή της, μας είχε πει: "Τι πράγματα είναι αυτά που δείχνετε; Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πεινασμένοι ούτε τρελοί που να κυκλοφορούν ελεύθεροι. Κάνετε κομμουνιστική προπαγάνδα". Ευτυχώς που διαμαρτυρήθηκε η Ελένη Βλάχου κι επετράπη τελικά η προβολή της ταινίας, έστω και πετσοκομμένης».

Η πρώτη προβολή της ταινίας έγινε με επεισόδια, καθώς η αστυνομία αποπειράθηκε να εμποδίσει την είσοδο του κοινού στον κινηματογράφο και η παρακολούθηση της ουσιαστικά κατέληξε να είναι πράξη αντίστασης. Η ταινία δεν προβλήθηκε στις επαρχιακές πόλεις -ειδικά στις "εθνικά ευαίσθητες περιοχές" εκδόθηκε αυστηρή διαταγή απαγόρευσης- παρά μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά τελικά τιμήθηκε με 2 βραβεία στο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης. Η ταινία προβλήθηκε επίσης στην ΕΣΣΔ, στη Βουλγαρία και στην Ουγγαρία το 1962 και σημείωσε μεγάλη επιτυχία.

Οι κριτικοί της εποχής χαρακτήρισαν την ταινία «αριστούργημα» και μίλησαν πολύ κολακευτικά και για την υπέροχη μουσική επένδυση του Μίκη Θεοδωράκη. Πράγματι, η ταινία παίρνει έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα και από το γεγονός ότι μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της Ελληνικής μουσικής συνεργάζονται στο σάουντράκ της: Ο Μίκης Θεοδωράκης, που δεν έχει γράψει συχνά μουσική σε ελληνικές ταινίες, φτιάχνει εδώ εξαιρετικές μελωδίες, που έχουν μείνει ανεξίτηλες στη μνήμη μας, ενώ την ερμηνεία τους ανέλαβε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, με την αυθεντική λαϊκή φωνή του και τη δραματικότητά του, περιγράφει τον σπαραγμό αυτών των άμοιρων ανθρώπων. Το τραγούδι «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», σε στίχους του ποιητή Τάσου Λειβαδίτη, έγινε «ύμνος» της φτωχολογιάς και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες λαϊκές στιγμές στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού.

Οι συντελεστές της ταινίας λοιπόν δίνουν στην ταινία μια ανώτερη καλλιτεχνική ποιότητα, είτε πρόκειται για τον τομέα της μουσικής είτε για το σενάριο το οποίο συνυπογράφουν δύο σπουδαίοι λογοτέχνες της εποχής, ο ποιητής Τάσος Λειβαδίτης και ο συγγραφέας Κώστας Κοτζιάς, είτε πρόκειται για το εξαιρετικό καστ, που ανάμεσά τους, λάμπει η εκπληκτική ερμηνεία του αείμνηστου Μάνου Κατράκη, αυτού του γίγαντα του ελληνικού θεάτρου, ενός από τους καλύτερους Έλληνες ηθοποιούς που υπήρξαν ποτέ.

Η ταινία είναι το σύνολο της καλλιτεχνικής έμπνευσης πολλών ταλαντούχων ανθρώπων, που κατέθεσαν την τέχνη τους, υποστήριξαν τις προοδευτικές και αγωνιστικές ιδέες τους με ειλικρίνεια και τιμιότητα, και το αποτέλεσμα είναι ένα αληθινό «διαμάντι» του ελληνικού κινηματογράφου, σπάνιο και γνήσιο…


ΤΟ ΣΑΟΥΝΤΡΑΚ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ «ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ»
ΜΟΥΣΙΚΗ: ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ
1 ΤΙΤΛΟΙ - Ορχηστρικό
2 ΒΡΕΧΕΙ ΣΤΗ ΦΤΩΧΟΓΕΙΤΟΝΙΑ - Γρηγόρης Μπιθικώτσης
3 ΑΝΗΛΙΑΓΑ ΣΤΕΝΑ - Ορχηστρικό
4 ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ - Ορχηστρικό
5 ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ - Ορχηστρικό (Διάλογος Αλ. Αλεξανδράκης, Αλίκη Γεωργούλη)
6 ΜΑΝΑ - Γρηγόρης Μπιθικώτσης
7 Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΡΙΚΟ - Ορχηστρικό
8 Τ' ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΑΣΗΜΑΚΗ - Ορχηστρικό
9 ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ - Ορχηστρικό
10 ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ - Ορχηστρικό


ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ «ΒΡΕΧΕΙ ΣΤΗ ΦΤΩΧΟΓΕΙΤΟΝΙΑ»
Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης


Μικρά κι ανήλιαγα στενά
και σπίτια χαμηλά μου
βρέχει στη φτωχογειτονιά
βρέχει και στην καρδιά μου

Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά
άναψες τον καημό μου
είσαι μικρός και δε χωράς
τον αναστεναγμό μου

Οι συμφορές αμέτρητες
δεν έχει ο κόσμος άλλες
φεύγουν οι μέρες μου βαριά
σαν της βροχής τις στάλες


Το «όνειρο» του Αλεξανδράκη
Νίνος Φένεκ Μικελίδης, εφ. Ελευθεροτυπία, 13/11/2005

«Πρόκειται για την καλύτερη ταινία που γυρίστηκε το 1961 στην Ελλάδα, δοσμένη στο πνεύμα του ιταλικού νεορεαλισμού, ιδιαίτερα εκείνου των Ντε Σίκα και Τσαβατίνι. Ο Αλεξανδράκης κατάφερε με τη λιτή, φροντισμένη σκηνοθεσία του να αποφύγει τον υπερβολικό μελοδραματισμό, στήνοντας εσωτερικές σκηνές με ένα ρεαλισμό που αγγίζει το νατουραλισμό, επιλέγοντας μια συνοικία στο πνεύμα του Ασύρματου της ταινίας και κινώντας με σιγουριά και δεξιοτεχνία ένα πλήθος απαραίτητο στις σκηνές της γειτονιάς. Στην επιτυχία της δημιουργίας της νατουραλιστικής ατμόσφαιρας που απαιτεί το θέμα, εκτός από τις πολύ καλές ερμηνείες μιας ομάδας γνωστών και έμπειρων ηθοποιών, συμβάλλουν το σενάριο των Τάσου Λειβαδίτη και Κώστα Κοτζιά, η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, καθώς και η μαυρόασπρη φωτογραφία του Δήμου Σακελλαρίου. Η ταινία γυρίστηκε σε μια περίοδο που ο Αλεξανδράκης και η Αλίκη Γεωργούλη άνοιγαν ένα νέο δρόμο στη θεατρική και κινηματογραφική τους καριέρα, ανεβάζοντας στο θέατρο έργα όπως «Μια ιστορία του Ιρκούτσκ» του Αρμπούζοφ, ενώ στον κινηματογράφο στρέφεται σε κοινωνικά θέματα, σκηνοθετώντας ο ίδιος, αρχίζοντας το 1960 με το κοινωνικό αισθηματικό δράμα «Ο θρίαμβος» και συνεχίζοντας την επόμενη χρονιά με τη «Συνοικία το όνειρο». Κι αυτά σε μια δύσκολη εποχή, εποχή του παρακράτους της ακροδεξιάς και μιας αυστηρής λογοκρισίας που στόχο είχε την καταστολή των φιλελεύθερων απόψεων. Αποτέλεσμα, η «Συνοικία το όνειρο» ν' αντιμετωπίσει την εποχή της προβλήματα με τη λογοκρισία, η οποία προσπάθησε να την εμποδίσει από του να συμμετάσχει στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης (και αργότερα της Μόσχας, όπου είχε προσκληθεί). Τελικά η ταινία προβλήθηκε και στα δύο φεστιβάλ, κερδίζοντας στη Θεσσαλονίκη το βραβείο φωτογραφίας (στον Δήμο Σακελλαρίου), ενώ η κριτική επιτροπή απέφυγε να της απονείμει κάποιο βραβείο που θα επαινούσε το τολμηρό για την εποχή θέμα της. Η ταινία κέρδισε και δύο βραβεία των ελλήνων κριτικών: ανδρικής ερμηνείας στον Αλεξανδράκη) και μουσικής (στον Θεοδωράκη).»